________________
(२.६.३७४-५-३७४-५ )
अरियअट्ठङ्गिकमग्गवण्णना
संकिलेसभूतमिच्छाजीवप्पहानेन अविपरीतं वोदापनसभावो । सम्मा पग्गहलक्खणोति ससम्पयुत्तधम्मस्स चित्तस्स संकिलेसपक्खे पतितुमदत्वा अविपरीतं पग्गहणसभावो । सम्मा उपट्ठानलक्खणाति तादिभावलक्खणेन अविपरीतं तत्थ उपट्ठानसभावो । सम्मा समाधानलक्खणोति विक्खेपविद्धंसनेन अविपरीतं चित्तस्स समादहनसभावो ।
सहजेकट्टताय दिट्ठेकट्ठा अविज्जादयो मिच्छादिट्ठितो अजे अत्तनो पच्चनीककिलेसा नाम । परसतीति पकासेति किच्चपटिवेधेन पटिविज्झति । तेनाह “तप्पटि... पे०... असम्मोहतो 'ति । इदहि तस्सा पस्सनाकारदस्सनं । तेनेव हि सम्मादिट्ठिसङ्घातेन अङ्गेन तत्थ पच्चवेक्खणा पवत्तति । पुरिमानि द्वे किच्चानि सब्बेसमेव साधारणानीति आह “सम्मासङ्कप्पादयोपी’'तिआदि । " तथैवा "ति इमिना " अत्तनो पच्चनीककिलेसेहि सद्धि”न्ति इदमति ।
२९५
नानक्खणा ।
पुब्बभागेति उपचारक्खणे । उपचारभावनावसेन अनेकवारं पवत्तचित्तक्खणिकत्ता अनिच्चादिलक्खणविसयत्ता नानारम्मणा । मग्गस्स एकचित्तक्खणिकत्ता एकक्खणा। निब्बानारम्मणत्ता एकारम्मणा । किच्चतोति पुब्बभागे दुक्खादित्राणेहि कत्तब्बेन इध सातिसयं निब्बत्तेन किच्चेन, इमस्सेव वा ञाणस्स दुक्खादिप्पकासनकिच्चेन । चत्तारि नामानि लभति चतूसु सच्चेसु कातब्बकिच्च निब्बत्तितो तीणि नामानि लभति कामसङ्कप्पादिप्पहाननिब्बत्तितो । सिक्खापदविभङ्गे "विरतिचेतना, सब्बे सम्पयुत्तधम्मा च सिक्खापदानी'ति (विभं० ७०४) वुच्चन्ति । तत्थ पन पधानानं विरतिचेतनानं वसेन “ विरतियोपि होन्ति चेतनायोपी "ति वृत्तं, मुसावादादीहि विरमणकाले वा विरतियो, सुभासितादिवाचाभासनादिकाले चेतनायो होन्तीति योजेतब्बा । चेतनानं अमग्गङ्गत्ता " मग्गक्खणे पन विरतियोवा" ति आह । एकस्सेव ञाणस्स दुक्खादिञाणता विय, एकायेव विरतिया मुसावादादिविरतिभावो विय च एकाय एव चेतनाय सम्मावाचादिकिच्चत्तयसाधनासम्भवेन सम्मावाचादिभावासिद्धितो, तंसिद्धियञ्च अङ्गत्तयत्तासिद्धितो च एवं वुत्तन्तिपि दट्ठब्बं । इमिना चेतासं दुविधतं, अभेदतञ्च दस्सेति । सम्मप्पधानसतिपट्ठानवसेनाति चतुसम्मप्पधानचतुसतिपट्ठानभाववसेन |
Jain Education International
यदिपि समाधिउपकारकानं अभिनिरोपना नुमज्जनसम्पियायनु पब्रूहनसन्तानं वितक्कविचारपीतिसुखोपेक्खानं वसेन चतूहि झानेहि सम्मासमाधि विभत्तो, तथापि वायामो विय अनुप्पन्नाकुसलानुप्पादनादिचतुवायामकिच्चं सति विय च असुभासुखानिच्चानत्तभूतेस्
295
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org