Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 2

SR No.: 009986
Original Sutra Author: N/A
Author: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publisher: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publication Year: 1998
Total Pages: 456
Language: Sanskrit
Classification: Interfaith & Buddhism
File Size: 18 MB

Page 31

दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
(२.२.१५०-१५०)
अजातस्सेव पन तस्स “रो लोहितं पिवेय्य"न्ति देविया दोहळस्स पवत्तत्ता अजातोयेवेस रञो सत्तूतिपि वदन्ति ।
"तस्मि"न्तिआदिना तदत्थं विवरति, समत्थेति च । दोहळोति अभिलासो। भारियेति गरुके, अक्षेसं असक्कुणेय्ये वा। असक्कोन्तीति असक्कुणमाना। अकथेन्तीति अकथयमाना समाना। निबन्धित्वाति वचसा बन्धित्वा । सुवण्णसत्थकेनाति सुवण्णमयेन सत्थकेन, घनसुवण्णकतेनाति अत्थो । अयोमयहि रञो सरीरं उपनेतुं अयुत्तन्ति वदन्ति । सुवण्णपरिक्खतेन वा अयोमयसत्थेनाति अत्थेपि अयमेवाधिप्पायो। बाहुं फालापेत्वाति लोहितसिरावेधवसेन बाहुं फालापेत्वा । केवलस्स लोहितस्स गब्मिनिया दुज्जीरभावतो उदकेन सम्भिन्दित्वा पायेसि । हञिस्सतीति हञिस्सते, आयतिं हनीयतेति अत्थो । नेमित्तकानं वचनं तथं वा सिया, वितथं वाति अधिप्पायेन "पुत्तोति वा धीताति वा न पञआयती"ति वुत्तं । “अत्तनो"तिआदिना अझम्पि कारणं दस्सेत्वा निवारेसि। रञो भावो रज्जं, रज्जस्स समीपे पवत्ततीति ओपरज्जं, ठानन्तरं ।
___महाति महती | समासे विय हि वाक्येपि महन्तसद्दस्स महादेसो। धुराति गणस्स धुरभूता, धोरव्हा जेट्टकाति अत्थो। धुरं नीहरामीति गणधुरमावहामि, गणबन्धियं निब्बत्तेस्सामीति वुत्तं होति । “सो न सक्का"तिआदिना पुन चिन्तनाकारं दस्सेति । इद्धिपाटिहारियेनाति अहिमेखलिककुमारवण्णविकुब्बनिद्धिना । तेनाति अप्पायुकभावेन । हीति निपातमत्तं । तेन हीति वा उय्योजनत्थे निपातो। तेन वुत्तं “कुमारं...पे०... उय्योजेसी"ति | बुद्धो भविस्सामीति एत्थ इति-सद्दो इदमत्थो, इमिना खन्धके आगतनयेनाति अत्थो । पुब्बे खोतिआदीहिपि खन्धकपाळियेव (चूळव० ३३९)।
पोत्थनियन्ति छुरिकं । यं “नखर"न्तिपि वुच्चति, दिवा दिवसेति (दी० नि० टी० १.१५०) दिवसस्सपि दिवा। साम्यत्थे हेतं भुम्मवचनं “दिवा दिवसस्सा''ति अञत्थ दस्सनतो। दिवस्स दिवसेतिपि वट्टति अकारन्तस्सपि दिवसदस्स विज्जमानत्ता । नेपातिकम्पि दिवासद्दमिच्छन्ति सद्दविद्, मज्झन्हिकवेलायन्ति अत्थो। सा हि दिवसस्स विसेसो दिवसोति । “भीतो"तिआदि परियायो, कायथम्भनेन वा भीतो। हदयमंसचलनेन उब्बिग्गो। “जानेय्युं वा, मा वा''ति परिसङ्काय उस्सकी। आते सति अत्तनो आगच्छमानभयवसेन उत्रस्तो। वुत्तप्पकारन्ति देवदत्तेन वुत्ताकारं विष्पकारन्त अपकारं अनुपकारं, विपरीतकिच्चं वा । सब्बे भिक्खूति देवदत्तपरिसं सन्धायाह ।