Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 2

SR No.: 009986
Original Sutra Author: N/A
Author: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publisher: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publication Year: 1998
Total Pages: 456
Language: Sanskrit
Classification: Interfaith & Buddhism
File Size: 18 MB

Page 30

(२.२.१५०-१५०)
राजामच्चकथावण्णना
भुम्मवचनं, तेन युत्तं तथा, सत्तमीविभत्तियुत्तपदन्ति अत्थो । इदं वुत्तं होति - कामं भगवा अम्बवनेयेव विहरति । तस्समीपत्ता पन गोचरगामदस्सनत्थं भुम्मवचनवसेन “राजगहे"तिपि वुत्तं यथा तं "गङ्गायं गावो चरन्ति, कूपे गग्गकुल''न्ति चाति । अनेनेव यदि भगवा राजगहे विहरति, अथ न वत्तब्बं “अम्बवने''ति । यदि च अम्बवने, एवम्पि न वत्तब्धं "राजगहे''ति। न हि “पाटलिपुत्ते पासादे वसती"तिआदीसु विय इध अधिकरणाधिकरणस्स अभावतो अधिकरणस्स द्वयनिद्देसो युत्तो सियाति चोदना अनवकासा कताति दट्ठबं | कुमारभतो एव कोमारभच्चो सकत्थवुत्तिपच्चयेन, निरुत्तिनयेन वा यथा "भिसग्गमेव भेसज्ज"न्ति । “यथाहा"तिआदिना खन्धकपाळिवसेन तदत्थं साधेति । कस्मा च अम्बवनं जीवकसम्बन्धं कत्वा वुत्तन्ति अनुयोगेन मूलतो पट्ठाय तमत्थं दस्सेन्तो “अयं पना"तिआदिमाह।
दोसाभिसन्नन्ति वातपित्तादिवसेन उस्सन्नदोसं । विरेचेत्वाति दोसप्पकोपतो विवेचेत्वा । सिवेय्यकं दुस्सयुगन्ति सिविरढे जातं महग्धं दुस्सयुगं । दिवसस्स द्वत्तिक्खत्तुन्ति एकस्सेव दिवसस्स द्विवारे वा तिवारे वा भागे, भुम्मत्थे वा एतं सामिवचनं, एकस्मिंयेव दिवसे द्विवारं वा तिवारं वाति अत्थो । तम्बपट्टवण्णेनाति तम्बलोहपट्टवण्णेन । सचीवरभत्तेनाति चीवरेन, भत्तेन च । "तं सन्धाया"ति इमिना न भगवा अम्बवनमत्तेयेव विहरति, अथ खो एवं कते विहारे । सो पन तदधिकरणताय विसुं अधिकरणभावेन न वुत्तोति सन्धायभासितमत्थं दस्सेति । सामञ्जे हि सति सन्धायभासितनिद्धारणं ।
अड्डेन तेळस अडतेळस। तादिसेहि भिक्खुसतेहि। अड्डो पनेत्थ सतस्सेव । येन हि पयुत्तो तब्भागवाचको अड्डसद्दो, सो च खो पण्णासाव, तस्मा पञ्जासाय ऊनानि तेळस भिक्खुसतानीति अत्थं विज्ञापेतुं “अड्डसतेना"तिआदि वुत्तं । अड्डमेव सतं सतस्स वा अटुं तथा ।
राजतीति अत्तनो इस्सरियसम्पत्तिया दिब्बति सोभति च । रजेतीति दानादिना, सस्समेधादिना च चतूहि सङ्गहवत्थूहि रमेति, अत्तनि वा रागं करोतीति अत्थो । च-सद्दो चेत्थ विकप्पनत्थो । जनपदवाचिनो पुथुवचनपरत्ता "मगधान"न्ति वुत्तं, जनप्पदापदेसेन वा तब्बासिकानं गहितत्ता। रञोति पितु बिम्बिसाररो। ससति हिंसतीति सत्तु, वेरी, अजातोयेव सत्तु अजातसत्तु। "नेमित्तकेहि निद्दिद्यो"ति वचनेन च अजातस्स तस्स सत्तुभावो न ताव होति, सत्तुभावस्स पन तथा निद्दिद्वत्ता एवं वोहरीयतीति दस्सेति ।