________________
५. कूटदन्तसुत्तवण्णना
३२३. एवं सोणदण्डसुत्तं संवण्णेत्वा इदानि कूटदन्तसुत्तं संवण्णेन्तो यथानुपुब्बं संवण्णनोकासस्स पत्तभावं विभावेतुं, सोणदण्ड सुत्तस्सानन्तरं सङ्गीतस्स सुत्तस्स कूटदन्तसुत्तभावं वा पकासेतुं “ एवं मे सुतं ... पे०... मगधेसूति कूटदन्तसुत्त "न्ति आह । " मगधा नाम जनपदिनो राजकुमारा" तिआदीसु अम्बट्टसुत्ते कोसलजनपदवण्णनायं अम्हेहि वुत्तनयो यथारहं नेतब्बो । अयं पनेत्थ विसेसो- मगेन सद्धिं धावन्तीति मगधा, राजकुमारा, मंसेसु वा गिज्झन्तीति मगधा निरुत्तिनयेन । रुळ्हितो, पच्चयलोपतो च सं निवासभूतेपि जनपदे वुद्धि न होतीति नेरुत्तिका । जनपदनामेयेव बहुवचनं, न जनपदसद्दे जातिसद्दत्ताति वृत्तं " तस्मिं मगधेसु जनपदे" ति । इतो परन्ति " मगधेसू ति पदतो परं "चारिकं चरमानो 'तिआदिवचनं । पुरिमसुत्तद्वयेति अम्बट्ठसोणदण्डसुत्तद्वये । वृत्तनयमेवाति यं तत्थ आगतसदिसं इधागतं, तं अत्थवण्णनातो वुत्तनयमेव तत्थ वुत्तनयेनेव वेदितब्बन्ति वुत्तं होति । "तरुणो अम्बरुक्खो अम्बलट्ठिका"ति ब्रह्मजालसुत्तवण्णनायं (दी० नि० अट्ठ० १. २) वुत्तत्ता “अम्बलठ्ठिका ब्रह्मजाले वुत्तसदिसावा" ति आह ।
यज्ञवाटं सम्पादेत्वा महायज्ञ उद्दिस्स सविञ्ञणकानि, अविञ्ञाणकानि च यञ्जूपकरणानि उपट्ठपितानीति अत्थं सन्धाय " महायज्ञ उपक्खटो" ति पाळियं वृत्तं तं पतं उपकरणं तेसं तथा सज्जनमेवाति दस्सेति “सज्जितो "ति इमिना । वच्छतरसतानीति युवभावप्पत्तानि बलववच्छसतानि । वच्छानं विसेसाति हि वच्छतरा, ते पन वच्छा एव होन्ति, न दम्मा, न च बलीबद्दाति आह “वच्छसतानी" ति । अयं आचरियमति (दी० नि० टी० १.३२३) । तर - सद्दो वा अनत्थकोति वृत्तं "वच्छसतानी "ति । एवहि सब्बोपि वच्छप्पभेदो सङ्गहितो होति । एतेति उसभादयो उरब्भपरियोसाना । अनेकेसन्ति अनेकजातिकानं । मिगपक्खीनन्ति
महिंसरुरुपसदकुरुङ्गगोकण्णमिगानञ्चेव
Jain Education International
262
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org