________________
२६०
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
वदति । अगारवं नाम नत्थीति अगारववचनं नाम नत्थि, नायं भगवति अगारवेन " अहञ्चेव खो पना'' तिआदिमाह, अथ खो अत्तनो लाभपरिहानिभयेनेवाति वृत्तं होति ।
३२२. तङ्खणानुरूपायाति यादिसी तदा तस्स अज्झासयप्पवत्ति, तदनुरूपायाति मज्झेपदलोपेन अत्थो । तदा तस्स विवसन्निस्सितस्स तादिसस्स ञाणपरिपाकस्स अभावतो केवलं अब्भुदयसन्निस्सितो एव अत्थो दस्सितोति आह “ दिट्ठधम्मिकसम्परायिकं अत्थं सन्दस्सेत्वा"ति, पच्चक्खतो विभावेत्वाति अत्थो । कुसले धम्मेति तेभूमके कुसलधम्मे, अयमेत्थ निप्परियायतो अत्थो । परियायतो पन " चतुभूमके "तिपि वत्तुं वट्टति लोकुत्तरकुसलस्सपि आयतिं लब्भमानत्ता । तथा हि वक्खति “आयतिं निब्बानत्थाय, वासनाभागियाय वा "ति । तत्थाति कुसले धम्मे यथासमादपिते । नन्ति सोणदण्डब्राह्मणं । समुत्तेजेत्वाति सम्मदेव उपरूपरि निसानेत्वा पुञ्ञकिरियाय तिक्खविसदभावमापादेत्वा । तं पन अत्थतो तत्थ उस्साहजननमेव होतीति आह " सउस्साहं कत्वा" ति । ताय च सउस्साहतायाति एवं पुञ्ञकिरियाय सउस्साहता नियमतो दिट्ठधम्मिकादिअत्थसम्पादनीति यथावत्ताय सउस्साहताय च सम्पहंसेत्वाति सम्बन्धो । अञ्ञेहि च विज्जमानगुणेहीति एवरूपा ते गुणसमङ्गिता च एकन्तेन दिट्ठधम्मिकादिअत्थनिप्फादनीति तस्मिं विज्जमानेहि, अञ्ञेहि च गुणेहि सम्पहंसेत्वा सम्मदेव हट्ठतुट्टभावमापादेत्वाति अत्थो ।
Jain Education International
(२.४.३२२ -३२२)
यदि भगवा धम्मरतनवस्सं वस्सि, अथ कस्मा सो विसेसं नाधिगच्छीति चोदनं सोधेतुं " ब्राह्मणो पना "तिआदि वृत्तं । कुहकतायाति वृत्तनयेन कोहञ्ञकत्ता, इमिना पयोगसम्पत्तिअभावं दस्सेति । यज्जेवं कस्मा भगवा तस्स तथा धम्मरतनवस्सं वस्सीति पटिचोदनम्पि सोधेन्तो " केवलमस्सा" तिआदिमाह । तत्थ केवलन्ति निब्बेधासेक्खभागियेन असम्मिस्सं । निब्बानत्थायाति निब्बानाधिगमत्थाय, परिनिब्बानत्थाय वा । आयति विसेसाधिगमनूपायभूता पुञ्ञकिरियासु परिचयसङ्घाता वासना एव भागो, तस्मिं उपायभावेन पवत्ताति वासनाभागिया । न हि भगवतो निरत्थका चतुप्पदिकगाथात् धम्मदेसना अत्थि। तेनाह “सब्बा पुरिमपच्छिमकथा ''ति । आदितो चेत्थ पभुति याव ब्राह्मणस्स विस्सज्जनापरियोसानं, ताव पुरिमकथा, भगवतो पन सीलपञ्ञविस्सज्जना पच्छिमकथा । ब्राह्मणेन वुत्तापि हि बुद्धगुणादिपटिसज्ञत्ता कथा आयतिं निब्बानत्थाय वासनाभागिया एवाति। सेसं सुविञ्ञेय्यमेव ।
इति सुमङ्गलविलासिनिया दीघनिकायट्ठकथाय परमसुखुमगम्भीरदुरनुबोधत्थपरिदीपनाय
260
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org