________________
(२.४.३१८-३२१)
सोणदण्डउपासकत्तपटिवेदनाकथावण्णना
२५९
अखण्डादिभावापादनेन पञ्जाय सुविसोधितं कत्वा। सन्ततिमहामत्तवत्थु धम्मपदे (ध० प० अट्ठ० २.सन्तिमहामत्तवत्थु)।
३१८. “कस्मा आहा"ति उपरिदेसनाय कारणं पुच्छति । लज्जा नाम “सीलस्स च जातिया च गुणदोसप्पकासनेन समणेन गोतमेन पुच्छितपऽहं विस्सज्जेसी"ति परिसाय पञातता, सा तथा विस्सज्जितुमसमत्थताय भिज्जिस्सतीति अत्थो, पठमं अलज्जमानोपि इदानि लज्जिस्सामीति वुत्तं होति । परमन्ति पमाणं । “एत्तकपरमा मय"न्ति पदानं तुल्याधिकरणतं दस्सेतुं "ते मय"न्ति वुत्तं । इदं वुत्तं होति - “सीलपाण"न्ति वचनमेव अम्हाकं परमं, तदत्थभूतानि पञ्चसीलानि, वेदत्तयविभावनं पञञ्च लक्खणादितो निद्धारेत्वा जाननं नत्थि, केवलं तत्थ वचीपरमाव मयन्ति । अयं पनेत्थ अट्ठकथामुत्तकनयो- एत्तकपरमाति एत्तकउक्कंसकोटिका, पठमं पञ्हाविस्सज्जनाव अम्हाकं उक्कंसकोटीति अत्थो । तेनाह "मया सकसमयवसेन पहो विस्सज्जितो"ति । परन्ति अतिरेकं । भासितस्साति वचनस्स सद्दस्स |
अयं पन विसेसोति सीलनिद्देसे निय्यातनमत्तं अपेक्खित्वा वुत्तं । तेनाह "सीलमिच्चेव निय्यातित"न्ति । सामञफलसुत्ते (दी० नि० १.१५०) हि सीलं निय्यातेत्वापि पुन सामञफलमिच्चेव निय्यातितं। सब्बेसम्पि महग्गतचित्तानं आणसम्पयुत्तत्ता, झानानञ्च तं सम्पयोगतो "अत्थतो पासम्पदा"ति वुत्तं । पञ्ञानिद्देसे हि झानपञ्जं अधिट्टानं कत्वा पठमं विपस्सनापञ्जा निय्यातिता। तेनाह "विपस्सनापाया"तिआदि ।
सोणदण्डउपासकत्तपटिवेदनाकथावण्णना ३२१. दहरो युवाति एत्थ दहरवचनेन पठमयोब्बनभावं दस्सेति । पठमयोब्बनकालगतो हि "दहरो''ति वुच्चति । पुत्तस्स पुत्तो नत्ता नाम । नप्पहोतीति न सम्पज्जति, पुत्तनत्तप्पमाणोपि न होतीति अत्थो । “आसना मे तं वुढानन्ति एतस्स अत्थापत्तिं दस्सेतुं "मम अगारवेना"तिआदि वुत्तं । एतन्ति अञ्जलिपग्गहणं । अयहि यथा तथा अत्तनो महाजनस्स सम्भावनं उप्पादेत्वा कोह न परे विम्हापेत्वा लाभुप्पादनं निजिगीसन्तो विचरति, तस्मास्स अतिविय कुहकभावं दस्सेन्तो "इमिना किरा"तिआदिं
259
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org