Page Text
________________
(२.४.३०३-३०३)
सोणदण्डगुणकथावण्णना
२४७
च पितुपक्खतो च पच्चेकं तिविधेन आतिपरिव नाति वुत्तं होति । “संसुद्धगहणिको''ति इमिनापि “मातितो च पितितो चा''ति वुत्तमेवत्थं समत्थेतीति आह "संसुद्धा ते मातुगहणी"ति, संसुद्धाव अनञ्जपुरिससाधारणाति अत्थो । अनोरसपुत्तवसेनापि हि लोके मातापितुसमञा दिस्सति, · इध पनस्स ओरसपुत्तवसेनेव इच्छिताति दस्सेतुं "संसुद्धगहणिको"ति वुत्तं। गब्भं गण्हाति धारेतीति गहणी, ततियावट्टसङ्घातो गब्भासयसञितो मातुकुच्छिपदेसो समवेपाकिनियाति समविपाचनिया । एत्थाति महासुदस्सनसुत्ते। यथाभुत्तमाहारं विपाचनवसेन गण्हाति न छड्डेतीति गहणी, कम्मजतेजोधातु, या “उदरग्गी"ति लोके पचायति ।
पितुपिताति पितुनो पिता। पितामहोति आमह पच्चयेन तद्धितसिद्धि । "चतुयुग"न्तिआदीसु विय तं तदत्थे युज्जितब्बतो कालविसेसो युगं नाम । एतं युगसद्देन आयुप्पमाणवचनं अभिलापमत्तं लोकवोहारवचनमत्तमेव, अधिप्पेतत्थतो पन पितामहोयेव पितामहयुगसद्देन वुत्तो तस्सेव पधानभावेन अधिप्पेतत्ताति अधिप्पायो। ततो उद्धन्ति पितामहतो उपरि । तेनाह "पुब्बपुरिसा"ति, तदवसेसा पुब्बका छ पुरिसाति अत्थो । पुरिसग्गहणञ्चेत्थ उक्कट्ठनिद्देसेन कतन्ति दट्ठब् । एवहि “मातितो"ति पाळिवचनं समत्थितं होति ।
तत्रायमठ्ठकथामुत्तकनयो- माता च पिता च पितरो, पितूनं पितरो पितामहा, तेसं युगो द्वन्दो पितामहयुगो, तस्मा, याव सत्तमा पितामहयुगा पितामहद्वन्दाति अत्थो वेदितब्बो, एवञ्च पितामहग्गहणेनेव मातामहोपि गहितो । युगसद्दो चेत्थ एकसेसो "युगो च युगो च युगो''ति, अतो तत्थ तत्थ आतिपरिवठू पितामहद्वन्दं गहितं होतीति ।
___ “याव सत्तमा पितामहयुगा"ति इदं काकापेक्खनमिव उभयत्थ सम्बन्धगतन्ति आह "एव"न्तिआदि । याव सत्तमो पुरिसो, ताव अक्खित्तो अनुपकुट्ठो जातिवादेनाति सम्बन्धो । अक्खित्तोति अप्पत्तखेपो । अनवक्खित्तोति सद्धथालिपाकादीसु न छड्डितो । न उपकुट्ठोति न उपक्कोसितो । “जातिवादेना"ति इदं हेतुम्हि करणवचनन्ति दस्सेतुं "केन कारणेना"तिआदि वुत्तं । इतिपीति इमिनापि कारणेन । एत्थ च "उभतो...पे०... युगा"ति एतेन ब्राह्मणस्स योनिदोसाभावो दस्सितो संसुद्धगहणिकभावकित्तनतो, “अक्खित्तो"ति एतेन किरियापराधाभावो । किरियापराधेन हि सत्ता खेपं पापुणन्ति । “अनुपकुट्ठो"ति एतेन अयुत्तसंसग्गाभावो । अयुत्तसंसग्गहि पटिच्च सत्ता अक्कोसं लभन्तीति |
247
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009986 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 456 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 18 MB |