Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 2

SR No.: 009986
Original Sutra Author: N/A
Author: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publisher: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publication Year: 1998
Total Pages: 456
Language: Sanskrit
Classification: Interfaith & Buddhism
File Size: 18 MB

Page 271

२४६
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
(२.४.३०१-२-३०३)
३०१-२. संहताति सन्निपतनवसेन सङ्घटिता, सन्निपतिताति वुत्तं होति । एकेकिस्साय दिसायाति एकेकाय पदेसभूताय दिसाय । पाळियं ब्राह्मणगहपतिकानमधिप्पेतत्ता "सचिनो''ति वत्तब्बे “सङ्घी''ति पुथुत्ते एकवचनं वुत्तन्ति दस्सेति “एतेस"न्ति इमिना | एवं आचरियेन (दी० नि० टी० १.३०१, ३०२) वुत्तं, सङ्घीति पन दीघवसेन बहुवचनम्पि दिस्सति । अगणाति असमूहभूता अगणबन्धा, “अगणना"तिपि पाठो, अयमेवत्थो, सङ्ख्यात्थस्स अयुत्तत्ता । न हि तेसं सङ्ख्या अत्थीति । इदं वुत्तं होति- पुब्बे अन्तोनगरे अगणापि पच्छा बहिनगरे गणं भूता पत्ताति गणीभूताति । अभूततब्भावे हि करासभूयोगे अ-कारस्स ई कारादेसो, ईपच्चयो वा । राजराजञादीनं दण्डधरो पुरिसोव ततो ततो खत्तियानं तायनतो रक्खणतो खत्ता निरुत्तिनयेन । सो हि यत्थ तेहि पेसितो, तत्थ तेसं दोसं परिहरन्तो युत्तपत्तवसेन पुच्छितमत्थं कथेति । तेनाह "पुच्छितपन्हे व्याकरणसमत्थो"ति । कुलापदेसादिना महती मत्ता पमाणमेतस्साति महामत्तो।
सोणदण्डगुणकथावण्णना
३०३. एकस्स रओ आणापवत्तिहानानि रज्जानि नाम, विसिट्ठानि रज्जानि विरज्जानि, तानेव वेरज्जानि, नानाविधानि वेरज्जानि तथा, तेसु जातातिआदिना तिधा तद्धितनिब्बचनं । विचित्रा हि तद्धितवुत्तीति । यानुभवनत्थन्ति यस्स कस्सचि यज्ञस्स अनुभवनत्थं । तेति नानावेरज्जका ब्राह्मणा। तस्साति सोणदण्डब्राह्मणस्स। उत्तमब्राह्मणोति अभिजनसम्पत्तिया, वित्तसम्पत्तिया, विज्जासम्पत्तिया च उग्गततरो, उळारो वा ब्राह्मणो । आवट्टनीमाया वुत्ताव । लाभमच्छेरेन निप्पीळितताय असनिपातो भविस्सति ।
अङ्गेति गमेति अत्तनो फलं आपेति, सयं वा अङ्गीयति गमीयति आयतीति अझं, हेतु। तेनाह "कारणेना''ति । लोकधम्मतानुस्सरणेन अपरानिपि कारणानि आहंसूति इस्सेन्तो "एव"न्तिआदिमाह।
दीहि पक्खेहीति मातुपक्खेन, पितुपक्खेन चाति द्वीहि आतिपक्खेहि । “उभतो सुजातो"ति हि एत्थकेयेव वुत्ते येहि केहिचि द्वीहि भागेहि सुजातत्तं विजानेय्य, पुजातसद्दो च "सुजातो चारुदस्सनो''तिआदीसु (म० नि० २.३९९) आरोहसम्पत्तिपरियायोपि होतीति जातिवसेनेव सुजातत्तं विभावेतुं “मातितो च पितितो या"ति वुत्तं । तेनाह “भोतो माता ब्राह्मणी"तिआदि | एवन्ति वुत्तप्पकारेन, मातुपक्खतो
246