________________
४. सोणदण्डसुत्तवण्णना
३००. एवं अम्बठ्ठसुत्तं संवण्णेत्वा इदानि सोणदण्डसुत्तं संवण्णेन्तो यथानुपुब् संवण्णनोकासस्स पत्तभावं विभावेतुं, अम्बट्टसुत्तस्सानन्तरं सङ्गीतस्स सुत्तस्स सोणदण्डसुत्तभावं वा पकासेतुं "एवं मे सुतं...पे०... अङ्गेसूति सोणदण्डसुत्त"न्ति आह । सुन्दरभावेन सातिसयानि अङ्गानि एतेसमत्थीति अगा। तद्धितपच्चयस्स अतिसयविसिटे अत्थिताअत्थे पवत्तितो, पधानतो राजकुमारा, रुळ्हिवसेन पन जनपदोति वुत्तं “अङ्गा नामा"तिआदि । इधापि अधिप्पेता, न अम्बठ्ठसुत्ते एव । “तदा किरा"तिआदि तस्सा चारिकाय कारणवचनं । आगमने आदीनवं दस्सेत्वा पटिक्खिपनवसेन आगन्तुं न दस्सन्ति, नानुजानिस्सन्तीति अधिप्पायो ।
नीलासोककणिकारकोविळारकुन्दराजरुक्खादिसम्मिस्सताय तं चम्पकवनं नीलादिपञ्चवण्णकुसुमपटिमण्डितं, न चम्पकरुक्खान व नीलादिपञ्चवण्णकुसुमतायाति वदन्ति, तथारूपाय पन धातुया चम्पकरुक्खाव नीलादिपञ्चवण्णम्पि कुसुमं पुप्फन्ति । इदानिपि हि कत्थचि देसे दिस्सन्ति, एवञ्च यथारुतम्पि अट्ठकथावचनं उपपन्नं होति । कुसुमगन्धसुगन्धेति वुत्तनयेन सम्मिस्सकानं, सुद्धचम्पकानं वा कुसुमानं गन्धेहि सुगन्धे । एवं पन वदन्तो न मापनकालेयेव तस्मिं नगरे चम्पकरुक्खा उस्सन्ना, अथ खो अपरभागेपीति दस्सेति । मापनकाले हि चम्पकरुक्खानमुस्सन्नताय तं नगरं "चम्पा"ति नाम लभि । इस्सरत्ताति अधिपतिभावतो। सेना एतस्स अत्थीति सेनिको, स्वेव सेनियो। बहुभावविसिट्ठा चेत्थ अत्थिता तद्धितपच्चयेन जोतिताति वुत्तं "महतिया सेनाय समनागतत्ता"ति । सारसुवण्णसदिसतायाति उत्तमजातिसुवण्णसदिसताय । चूळदुक्खक्खन्धसुत्तट्ठकथायं पन एवं वुत्तं "सेनियो"ति तस्स नाम, बिम्बीति अत्तभावस्स नाम वुच्चति, सो तस्स सारभूतो दस्सनीयो पासादिको अत्तभावसमिद्धिया बिम्बिसारोति वुच्चती''ति (म० नि० अट्ठ० १.१८०)।
245
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org