________________
२४८
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
इस्सरोति आधिपतेय्यसंवत्तनियकम्मबलेन ईसनसीलो, सा पनस्स इस्सरता विभवसम्पत्तिपच्चया पाकटा जाता, तस्मा अड्डभावपरियायेन दस्सेन्तो “अड्डोति इसरो "ति आह । महन्तं धनमस्स भूमिगतं, वेहासगतञ्चाति महद्धनो । तस्साति तस्स तस्स गुणस्स, अयमेव च पाठो अधुना दिस्सति । अगुणयेव दस्सेमाति अन्वयतो तस्स गुणं वत्वा ब्यतिरेकतो भगवतो अनुपसङ्कमनकारणं अगुणमेव दस्सेम |
उत्तमाय
अधिकरूपोति विसिट्ठरूपो उत्तमसरीरो । दस्सनं अरहतीति दस्सनीयोति आह " दस्सनयोग्गो "ति । पसादं आवहतीति पासादिको । तेनाह "पसादजननतो "ति । पोक्खरसद्दो इध सुन्दरत्थे, सरीरत्थे च निरुहो । वण्णस्साति वण्णधातुया । पकासनियेन परिसुद्धनिमित्तेन वण्णसद्दस्स वण्णधातुयं पवत्तनतो तन्निमित्तमेव वण्णता, सा च वण्णनिस्सिताति अभेदवसेन वुत्तं " उत्तमेन परिसुद्धेन वण्णेना "ति । सरीरं पन सन्निवेसविसिद्धं करचरणगीवासीसादिसमुदायं तञ्च अवयवभूतेन सण्ठाननिमित्तेन गय्हति, तस्मा तन्निमित्तमेव पोखरतात वृत्तं " सरीरसण्ठानसम्पत्तिया "ति, सरीरसण्ठानसम्पत्तियातिपि योजेतब्बं । अत्थवसा हि लिङ्गविभत्तिविपरिणामो । सब्बे वणेसु सुवण्णवण्णोव उत्तमोत आह " परिसुद्धवण्णेसुपि सेट्ठेन सुवण्णवण्णेन समन्नागतो”ति। तथा हि बुद्धा, चक्कवत्तिनो च सुवण्णवण्णाव होन्ति । यस्मा पन वच्छससद्दो सरीराभे पवत्तति, तस्मा ब्रह्मवच्छसीति उत्तमसरीराभो, सुवण्णाभो इच्चेव अत्थो । इममेव हि अत्थं सन्धाय " महाब्रह्मनो सरीरसदिसेनेव सरीरेन समन्नागतो 'ति वुत्तं, न ब्रह्मजुगत्ततं । ओकासोति सब्बङ्गपच्चङ्गट्ठानं । आरोहपरिणाहसम्पत्तिया, अवयवपारिपूरिया च दस्सनस्स ओकासो न खुद्दकोति अत्थो । तेनाह "सब्बानेवा "तिआदि ।
(२.४.३०३ - ३०३)
सीलन्ति यमनियमलक्खणं सीलं तं पनस्स रत्तञ्जताय वुद्धं वद्धितन्ति विसेसतो " बुद्धसीली "ति वृत्तं । वुद्धसीलेनाति सब्बदा सम्मायोगतो वुद्धेन धुवसीलेन । एवञ्च वा पदत्तयम्पेतं अधिप्पेतत्थतो विसिद्धं होति, सद्दत्थमत्तं पन सन्धाय " इदं वुद्धसीलीपदस्सेव वेवचन "न्ति वृत्तं । पञ्चसीलतो परं तत्थ सीलस्स अभावतो, तेसमजाननतो च" पञ्चसीलमत्तमेवा" ति आह ।
Jain Education International
वाचाय परिमण्डलपदब्यञ्जनता एव सुन्दरभाव वृत्तं " सुन्दरा परिमण्डलपदब्यञ्जना'ति । ठानकरणसम्पत्तिया, सिक्खासम्पत्तिया च कस्सचिपि अनूनताय परिमण्डलपदानि ब्यञ्जनानि अक्खरानि एतिस्साति परिमण्डलपदब्यञ्जना । अक्खरमेव हि
248
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org