________________
२३०
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
(२.३.२७९-२७९)
सब्बत्थाति गोत्तवादविनिबद्धादीसु । गोत्तवादविनिबद्धाति हि गोत्तवादे विनिबद्धा । मानवादविनिबद्धाति मानवादे विनिबद्धा, ये हि ब्राह्मणस्सेव अज्झेनज्झापनयजनयाजनादयोति एवं अत्तुक्कंसनपरवम्भनवसेन पवत्ता, ते मानवादविनिबद्धा च होन्ति। आवाहविवाहविनिबद्धाति आवाहविवाहेसु विनिबद्धा । ये हि विनिबद्धत्तयवसेन “अरहसि वा मं त्वं, न वा मं त्वं अरहसी"ति एवं पवत्तनका, ते आवाहविवाहविनिबद्धा च होन्तीति इममत्थसेसं सन्धाय "एस नयो"ति वुत्तं । आवाहविवाहविनिबद्धभावविभावनत्थहि “अरहसि वा मं त्वं, न वा मं त्वं अरहसी''ति पाळियं वुत्तं, तदेतं जातिवादादीहि तीहि पदेहि योजेतब्बं | आवृत्तिआदिनयेन हि जातिवादादयो द्विक्खत्तुमत्यदीपका। तथा हि आचरियेन वुत्तं “ये पन आवाहविवाहविनिबद्धा, ते एव सम्बन्धत्तयवसेन 'अरहसि वा मं त्वं, न वा मं त्वं अरहसीति एवं पवत्तनका''ति (दी० नि० टी० १.२७८)।
ननु पुब्बे विज्जाचरणं पुढे, कस्मा तं पुन पुच्छतीति चोदनं सोधेन्तो "ततो अम्बट्टो"तिआदिमाह । तत्थ यत्थाति यस्सं विज्जाचरणसम्पत्तियं । ब्राह्मणसमयसिद्धं सन्धाय वुत्तं । लग्गिस्सामाति ओलग्गा अन्तोगधा भविस्साम । ततोति ताय विज्जाचरणसम्पदाय । अवक्खिपीति अवचासि । परमत्थतो अविज्जाचरणानियेव “विज्जाचरणानी''ति गहेत्वा ठितो हि परमत्थतो विज्जाचरणेसु विभजियमानेसु सो ततो दूरतो अपनीतो नाम होति । यत्थाति यस्सं पन विज्जाचरणसम्पत्तियं । अनुत्तरविज्जाचरणं सन्धाय वुत्तं । जाननकिरियायोगे कम्मम्पि युज्जनकिरियायोगे कत्तायेव उपपन्नो । पधानकिरियापेक्खा हि कारकाति वुत्तं "अयं नो विज्जाचरणसम्पदा ञातुं वट्टती"ति । एवमीदिसेसु । समुदागमतोति आदिसमुट्ठानतो।
२७९. कामं चरणपरियापन्नत्ता चरणवसेन निय्यातेतुं वट्टति, अम्बट्ठस्स पन असमपथगमनं निवारेन्तो सीलवसेनेव निय्यातेतीति इममत्थं विभावेतुं "चरणपरियापन्नम्पीति वुत्तं । ब्रह्मजाले (दी० नि० १.७, ११, २१) वुत्तनयेन खुद्दकादिभेदं तिविधं सीलं। सीलवसेनेवाति सीलपरियायवसेनेव । किञ्चि किञ्चि सीलन्ति ब्राह्मणानं जातिसिद्धं अहिंसनादियमनियमलक्खणं अप्पमत्तकं सीलं। तस्माति तथा विज्जमानत्ता, अत्तनि विज्जमानं सीलमत्तम्पि निस्साय लग्गेय्याति अधिप्पायो । “तत्थ तत्थेव लग्गेय्याति तस्मिं तस्मिंयेव ब्राह्मणसमयसिद्धे सीलमत्ते ‘चरण'न्ति लग्गेय्या'ति (दी० नि० टी० १.२७९) आचरियेन वुत्तं, तदेतं अट्ठकथायमेव साकारवचनस्स वुत्तत्ता
230
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org