Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 2

SR No.: 009986
Original Sutra Author: N/A
Author: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publisher: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publication Year: 1998
Total Pages: 456
Language: Sanskrit
Classification: Interfaith & Buddhism
File Size: 18 MB

Page 214

(२.३.२५६-२५६)
अम्बट्ठमाणवकथावण्णना
१८९
पुथुवचननिद्दिठ्ठभावविज्ञापनत्थं । अत्तनि, गरूसु च हि बहुवचनं इच्छन्ति सद्दविदू । “यथाभुच्च...पे०... अरहत"न्ति इमिना च धम्मप्पमाणानं, लूखप्पमाणानञ्च सत्तानं भगवतो पसादावहतं यथारुततो दस्सेति अरहन्तभावस्स तेसओव यथारहं विसयत्ता, तंदस्सनेन पन इतरेसम्पि रूपप्पमाणघोसप्पमाणानं पसादावहता दस्सितायेव तदविनाभावतोति दट्टब्बं ।
पसादसोम्मानीति पसन्नानि, सीतलानि च, पसादवसेन वा सीतलानि, अनेन पसन्नमनतं दस्सेति । “दस्सनन्ति वुत्तेपि तदुत्तरि कत्तब्बतासम्भवतो अयं सम्भावनत्थो लब्भतीति आह "दस्सनमत्तम्पि साधु होती"ति । इतरथा हि “दस्सन व साधु, न तदुत्तरि करण"न्ति अनधिप्पेतत्थो आपज्जति, सम्भावनत्थो चेत्थ पि-सद्दो, अपि-सद्दो वा लुत्तनिद्दिट्ठो। "ब्रह्मचरियं पकासेती"ति एत्थ इति-सद्दो “अब्भुग्गतो''ति इमिना सम्बन्धमुपगतो, तस्मा अयं “साधु होती"ति इध इति-सद्दो "ब्राह्मणो पोक्खरसाती अम्बटुं माणवं आमन्तेसी"ति इमिना सम्बज्झितब्बो, “अज्झासयं कत्वाति च पाठसेसो तदत्थस्स विझायमानत्ता। यस्स हि अत्थो विज्ञायति, सदो न पयुज्जति, सो “पाठसेसो''ति वुच्चति, इममत्थं विभावेन्तो आह "दस्सनमत्तम्पि साधु होतीति एवं अज्झासयं कत्वा"ति । मूलपण्णासके चूळसीहनादसुत्तट्ठकथाय (म० नि० अट्ठ० १.१४४) आगतं कोसियसकुणवत्थु चेत्थ कथेतब्बं ।
अम्बट्ठमाणवकथावण्णना
२५६. “अज्झायको''ति इदं पठमपकतिया गरहावचनमेव, दुतियपकतिया पसंसावचनं कत्वा वोहरन्ति यथा तं “पुरिसो नरो''ति दस्सेतुं अग्गजसुत्तपद (दी० नि० ३.१३२) मुदाहटं | तत्थ इमेति झायकनामेन समञिता जना । न झायन्तीति पण्णकुटीसु झानं न अप्पेन्ति न निप्फादेन्ति, गामनिगमसामन्तं ओसरित्वा वेदगन्थे करोन्ताव अच्छन्तीति अत्थो। तं पनेतेसं ब्राह्मणझायकसङ्खातं पठमदुतियनामं उपादाय ततियमेव जातन्ति आह “अज्झायकात्वेव ततियं अक्खरं उपनिब्बत्त"न्ति, अक्खरन्ति च निरुत्ति समझा । सा हि तस्मिंयेव निरुळहभावेन अञत्थ असञ्चरणतो “अक्खर"न्ति वुच्चति । मन्ते परिवत्तेतीति वेदे सज्झायति, परियापुणातीति अत्थो । इध हि अधिआपुब्बइ-सद्दवसेन पदसन्धि, इतरत्थ पन झे-सद्दवसेन । मन्ते धारेतीति यथाअधीते मन्ते असम्मूळ्हे कत्वा हदये ठपेति ।
189