________________
१८८
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
“केनची "तिआदिना निवत्तितवचनं सूपपन्नं होति । ननु च “सक्यकुला पब्बजितो 'ति इदं उच्चाकुला पब्बजितभावपरिदीपनमेव सिया तदत्थस्सेव विञ्ञायमानत्ता, न सद्धापब्बजितभावपरिदीपनं तदत्थस्स अविञ्ञायमानत्ताति ? न खो पनेवं दट्ठब्बं महन्तं ञतिपरिवट्टं, महन्तञ्च भोगक्खन्धं पहाय सद्धापब्बजितभावस्स अत्थतो सिद्धत्ता । तथा हि लोकनाथस्स अभिजातियं तस्स कुलस्स न किञ्चि पारिजुञ्ञ, अथ खो वुड्डियेव, ततो तस्स समिद्धतमभावो लोके पाकटो पञ्ञातो होति, तस्मा “सक्यकुला पब्बजितो 'ति एत्तकेयेव वृत्ते तथा समिद्धतमं कुलं पहाय सद्धापब्बजितभावो सिद्धोयेवाति, इमं परिहारं “केनचि पारिजुञ्ञेना”तिआदिना विभावेतीति दट्ठब्बं । ततो परन्ति “ कोसलेसु चारिकं चरमानो''तिआदिवचनं ।
" साधु धम्मरुचि राजा, साधु पञ्ञाणवा नरो । साधु मित्तानमदुब्भो, पापस्साकरणं सुखन्ति ।। आदीसु -
विय साधुसद्दो इध सुन्दरत्थोति आह “सुन्दरं खो पनाति । खोति अवधारणत्थे निपातो, पनाति पक्खन्तरत्थे | एवं सात्थकताविञ्ञापनत्यहि संवण्णनायमेतेसं गहणं । सुन्दरन्ति च भद्दकं, भद्दकता च पस्सन्तानं हितसुखावहभावेनाति वुत्तं " अत्थावहं सुखावह "न्ति । अत्थो चेत्थ दिट्ठधम्मिकसम्परायिकपरमत्थवसेन तिविधं हितं सुखपि तथेव तिविधं सुखं ।
Jain Education International
तथारूपानन्ति तादिसानं, अयं सद्दतो अत्थो । अत्थमत्तं पन दस्सेतुं “ एवरूपानन्ति वृत्तं । यादिसेहि च गुणेहि भगवा समन्नागतो चतुप्पमाणिकस्स लोकस्स सब्बकालम्पि- अच्चन्ताय -सद्धाय-पसादनीयो तेसं यथाभूतसभावत्ता, तादिसेहि गुणेहि समन्नागतभावं सन्धाय " तथारूपानं अरहत "न्ति वुत्तन्ति दस्सेन्तो “ यथारूपो "तिआदिमाह । लद्धसद्धानन्ति लद्धसद्दहानं, परजनस्स सद्धं पटिलभन्तानन्ति वृत्तं होति । लद्धसद्दानन्ति वा पटिलद्धकित्तिसद्दानं, एतेन 'अरहत "न्ति पदस्स अरहन्तानन्ति अत्थो, अरहन्तसमञ्ञाय च पाकटभावो दस्सितो, अपिच “यथारूपो सो भवं गोतमो "ति इमिना " तथारूपान "न्ति पदस्स अनियमवसेन अत्थं दस्सेत्वा सरूपनियमवसेनपि दस्सेतुं “ यथाभुच्चगुणाधिगमेन लोके अरहन्तोति लद्धसद्धान”न्ति वृत्तं इदम्पि हि " तथारूपान "न्ति पदस्सेव अत्थदस्सनं, अयमेव च नयो आचरियेहि अधिप्पेतो इध टीकायं, (दी० नि० टी० १.२५५ ) सारत्थदीपनियञ्च तथेव वृत्तत्ता । " यथारूपा ते भवन्तो अरहन्तो 'ति अवत्वा “यथारूपो सो भवं गोतमोति वचनं भगवतियेव गरुगारववसेन "तथारूपानं अरहत "न्ति
(२.३.२५५ - २५५)
6
188
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org