Page Text
________________
१६८
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
२५३. इमस्मिंयेव अत्तभावे विपच्चनकानं अत्तनो पुब्बे कतकुसलमूलानं खणनेन खतो, तेसमेव उपहननेन उपहतो, पदद्वयेनपि तस्स कम्मापराधमेव दस्सेति परियावचनत्ता पदद्वयस्स । कुसलमूलसङ्घातपतिट्ठाभेदनेन खतूपहतभावं दस्सेतुं “भिन्नपतिट्ठो जातो 'ति वृत्तं । पतिट्ठा, मूलन्ति च अत्थतो एकं । पतिट्ठहति सम्मत्तनियामोक्कमनं एतायाति हि पतिट्ठा, तस्स कुसलूपनिस्सयसम्पदा, सा किरियापराधेन भिन्ना विनासिता एतेनाति भिन्त्रपतिट्ठो । तदेव वित्थारेन्तो " तथा "तिआदिमाह । यथा कुसलमूलसङ्घाता अत्तनो पतिट्ठानजाता, तथा अनेन रजा अत्तनाव अत्ता खतो खनितोति योजना । खतोति हि इदं इध कम्मवसेन सिद्धं, पाळियं पन कत्तुवसेनाति दट्ठब्बं | पदद्वयस्स परियायत्ता "उपहतो 'ति इध न वुत्तं ।
" रागो रजो न च पन रेणु वुच्चती' तिआदि ( महानि० २०९ ; चूळनि० ७४) वचनतो रागदोसमोहाव इध रजो नामाति वृत्तं " रागरजादिविरहित "न्ति । वीतसद्दस्स विगतपरियायतं दस्सेति “विगतत्ता " ति इमिना । धम्मेसु चक्खुन्ति चतुसच्चधम्मेसु पवत्तं तेसं दस्सनट्ठेन चक्खुं । धम्मेसूति वा हेट्ठिमेसु तीसु मग्गधम्मेसु । चक्खुन्ति सोतापत्तिमग्गसङ्घातं एकं चक्खु, समुदायेकदेसवसेन आधारत्थसमासोयं, न तु निद्धारणत्थसमासो । सो हि सासनगन्थेसु, सक्कतगन्थेसु च सब्बत्थ पटिसिद्धोति । धम्ममयन्ति समथविपस्सनाधम्मेन निब्बत्तं इमिना “धम्मेन निब्बत्तं चक्खु धम्मचक्खू' ति अत्थमाह । अपिच धम्ममयन्ति सीलादितिविधधम्मक्खन्धोयेव मय - सद्दस्स सकत्थे पवत्तनतो, अनेन “धम्मोयेव चक्खु धम्मचक्खू'" ति अत्थमाह । असु ठानेसूति असु सुत्तपदेसेसु, एतेन यथापाठं तिविधत्थतं दस्सेति । इध पन सोतापत्तिमग्गस्सेवेतं अधिवचनं, तस्मिम्पि अनधिगते असं वत्तब्बतायेव अभावतोति अधिप्पायो ।
Jain Education International
(२.२.२५३ - २५३)
इदानि “खतायं भिक्खवे राजा 'तिआदिपाठस्स सुविज्ञेय्यमधिप्पायं दस्सेन्तो “इदं वृत्तं होती "तिआदिमाह । तत्थ नाभविस्साति सचे न अभविस्सथ, एवं सतीति अत्थो । अतीते हि इदं कालातिपत्तिवचनं, न अनागतेति दट्ठब्बं । एस नयो सोतापत्तिमग्गं पत्तो अभविस्साति एत्थापि । ननु च मग्गपापुणनवचनं भविस्समानत्ता अनागतकालिकन्ति ? सच्चं अनियमिते, इध पन " इधेवासने निसिन्नोति नियमितत्ता अतीतकालिकमेवाति वेदितब्बं । इदहि भगवा रञ्ञो आसना वुट्ठाय अचिरपक्कन्तस्सेव अवोचाति । पापमित्तसंसग्गेनाति देवदत्तेन, देवदत्तपरिसासङ्घातेन च पापमित्तेन संसग्गतो । अस्साति सोतापत्तिमग्गस्स । " एवं सन्तेपी "तिआदिना पाठानारुळ्हं वचनावसेसं दस्सेति । तस्माति
168
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009986 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 456 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 18 MB |