Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 2

SR No.: 009986
Original Sutra Author: N/A
Author: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publisher: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publication Year: 1998
Total Pages: 456
Language: Sanskrit
Classification: Interfaith & Buddhism
File Size: 18 MB

Page 191

१६६
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
एतेनाति वा अच्चयो, कायिकादिवीतिक्कमस्स पवत्तनको अकुसलधम्मसङ्घातो दोसो एव, सो च अपरज्झति एतेनाति अपराधोति वुच्चति । सो हि अपरज्झन्तं पुरिसं अभिभवित्वा पवत्तति । तेनाह “अतिक्कम्म अभिभवित्वा पवत्तो 'ति । धम्मन्ति दसराजधम्मं | वित्थारो पनेतस्स महाहंसजातकादीहि विभावेतब्बो । चरतीति आचरति करोति । धम्मेनेवाति धम्मतो अनपेतेनेव, अनपेतकुसलधम्मेनेवाति अत्थो । तेनाह " न पितुघातनादिना अधम्मेना "ति । " पटिग्गण्हातू" ति एतस्स अधिवासनं सम्पटिच्छतूति सद्दतो अत्थो, अधिप्पायतो पन अत्यं दस्सेतुं “खमतू 'ति वृत्तं । पुन अकरणमेत्थ संवत दस्सेति " पुन एवरूपस्सा "तिआदिना । " अपराधस्सा "तिआदि अञ्ञमञ्जं वेवचनं ।
।
२५१. “ यथाधम्मो ठितो, तथैवाति इमिनापि यथा - सद्दस्स अनुरूपत्थमाह, साधुसमाचिण्णकुसलधम्मानुरूपन्ति अत्थो । पटिसद्दस्स अनत्थकतं दस्सेति “करोसी "ति इमिना । पटिकम्मं करोसीतिपि वदन्ति । यथाधम्मं पटिकरणं नाम कतापराधस्स खमापनमेवाति आह " खमापेसीति वुत्तं होती 'ति । “पटिग्गण्हामा "ति एतस्स अधिवासनं सम्पटिच्छामाति अत्थं दस्सेति " खमामा "ति इमिना । वुद्धि हेसाति एत्थ ह-कारो पदसिलिट्ठताय आगमो हि सद्दो वा निपातमत्तं एसाति यथाधम्मं पटिकिरिया, आयतिं संवरापज्जना च । तेनाह “यो अच्चयं... पे०... आपज्जती 'ति । सदेवकेन लोकेन ‘“सरण”न्ति अरणीयतो उपगन्तब्बतो तथागतो अरियो नामाति वुत्तं “बुद्धस्स भगवतो 'ति । विनेति सत्ते एतेनाति विनयो, सासनं । वद्धति सग्गमोक्खसम्पत्ति एतायाति बुद्धि । कतमा पन सा, या "एसा "ति निद्दिट्ठा वुद्धीति चोदनमपनेतुं “यो अच्चय"न्तिआदि वुत्तन्ति सम्बन्धं दस्सेति " कतमा "तिआदिना, या अयं संवरापज्जना, सा " एसा "ति निद्दिट्ठा वुद्धि नामाति अत्थो । “यथाधम्मं पटिकरोतीति इदं आयति संवरापज्जनाय पुब्बकिरियादरसनन्ति विञ्ञापनत्थं “यथाधम्मं पटिकरित्वा आयति संवरापज्जना ”ति वृत्तं । एसा हि आचरियानं पकति, यदिदं येन केनचि पकारेन अधिप्पायन्तरविञ्ञापनं, एतपदेन पन तस्सापि पटिनिद्देसो सम्भवति " यथाधम्मं पटिकरोती” तिपि पटिनिद्दिसितब्बस्स दस्सनतो । केचि पन " यथाधम्मं पटिकरोती 'ति इदं पुब्बकिरियामत्तस्सेव दस्सनं, न पटिनिद्दिसितब्बस्स । 'आयतिञ्च संवरं आपज्जती 'ति इदं पन पटिनिद्दिसितब्बस्सेवाति विञ्ञापनत्थं एवं वुत्तन्ति वदन्ति तदयुत्तमेव खमापनस्सापि वुद्धिहेतुभावेन अरियूपवादे वृत्तत्ता । इतरथा हि खमापनाभावेपि आयतिं संवरापज्जनाय एव अरियूपवादापगमनं वत्तं सिया, न च पन वृत्तं तस्मा व्रत्तनयेनेव अत्थो वेदितब्बति ।
( २.२.२५१-२५१)
166