________________
१४६
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
(२.२.२५०-२५०)
समान)] मिच्छादिविसङ्घातगुम्बपटिच्छन्नन्ति अत्थो । “मिच्छादिट्ठिगहनपटिच्छन्नं सासनं विवरन्तेना''ति वदन्तो सब्बबुद्धानं एकाव अनुसन्धि, एकंव सासनन्ति कत्वा कस्सपस्स भगवतो सासनम्पि इमिना सद्धिं एकसासनं करोतीति दट्टब् । अङ्गुत्तरट्ठकथादीसुपि हि तथा चेव वुत्तं, एवञ्च कत्वा मिच्छादिट्ठिगहनपटिच्छन्नस्स सासनस्स विवरणवचनं उपपन्नं होतीति ।
सब्बो अकुसलधम्मसङ्घातो अपायगामिमग्गो कुम्मग्गो कुच्छितो मग्गोति कत्वा । सम्मादिट्ठिआदीनं उजुपटिपक्खताय मिच्छादिट्ठिआदयो अट्ठ मिच्छत्तधम्मा मिच्छामग्गो मोक्खमग्गतो मिच्छा वितथो मग्गोति कत्वा । तेनेव हि तदुभयस्स पटिपक्खतं सन्धाय "सग्गमोक्खमग्गं आविकरोन्तेना"ति वुत्तं । सब्बो हि कुसलधम्मो सग्गमग्गो। सम्मादिट्ठिआदयो अट्ठ सम्मत्तधम्मा मोक्खमग्गो। सप्पिआदिसन्निस्सयो पदीपो न तथा उज्जलो, यथा तेलसन्निस्सयोति तेलपज्जोतग्गहणं । धारेय्याति धरेय्य, समाहरेय्य समादहेय्याति अत्थो । बुद्धादिरतनरूपानीति बुद्धादीनं तिण्णं रतनानं वण्णायतनानि । तेसं बुद्धादिरतनरूपानं पटिच्छादकस्स मोहन्धकारस्स विद्धंसकं तथा । देसनासङ्घातं पज्जोतं तथा । तदुभयं तुल्याधिकरणवसेन वियूहित्वा तस्स धारको समादहकोति अत्थेन "तप्पटिच्छादकमोहन्धकारविद्धंसकदेसनापज्जोतधारकेना"ति वुत्तं । एतेहि परियायेहीति यथावृत्तेहि निक्कुज्जितुक्कुज्जनपटिच्छन्नविवरणमग्गाचिक्खणतेलपज्जोतधारण सङ्घात चतुब्बिधोपमोपमितब्बप्पकारेहि, यथावुत्तेहि वा नानाविधकुहनलपनादिमिच्छाजीवविधमनादिविभावनपरियायेहि । तेनाह “अनेकपरियायेन धम्मो पकासितो''ति ।
"एव"न्तिआदिना “एसाहन्तिआदिपाठस्स सम्बन्धं दस्सेति । पसन्नचित्ततायपसन्नाकारं करोति । पसन्नचित्तता च इमं देसनं सुत्वा एवाति अत्थं आपेतुं "इमाय देसनाया"तिआदि वुत्तं । इमाय देसनाय हेतुभूताय । पसन्नाकारन्ति पसन्नेहि साधुजनेहि कत्तब्बसक्कारं । सरणन्ति पटिसरणं | तेनाह "परायण"न्ति । परायणता पन अनत्थनिसेधनेन, अत्थसम्पादनेन चाति वुत्तं "अघस्स ताता, हितस्स च विधाता'ति । अघस्साति निस्सक्के सामिवचनं, पापतोति अत्थो । दुक्खतोतिपि वदन्ति केचि । तायति अवस्सयं करोतीति ताता। हितस्साति उपयोगत्थे सामिवचनं । विदहति संविधानं करोतीति विधाता। "इति इमिना अधिप्पायेना"ति वदन्तो “इतिसद्दो चेत्थ लुत्तनिद्दिट्ठो, सो च आकारत्थो''ति दस्सेति । सरणन्ति गमनं । हिताधिप्पायेन भजनं, जाननं वा, एवञ्च कत्वा विनयट्ठकथादीसु “सरणन्ति गच्छामी''ति सहेव इतिसद्देन अत्थो वुत्तोति । एत्थ हि नायं
146
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org