________________
(२.२.२२५-२२५)
नीवरणप्पहानकथावण्णना
११५
उद्धच्चकुक्कुच्चे महानत्थकरन्ति परायत्ततापादनेन वुत्तनयेन महतो अनत्थस्स कारकं । छ धम्मेति बहुस्सुतता, परिपुच्छकता, विनये पकतञ्जता, वुड्डसेविता, कल्याणमित्तता, सप्पायकथाति इमे छ धम्मे | बलस्स, बलेन वा अत्तना इच्छितस्स करणं बलक्कारो, तेन । नेक्खम्मपटिपदन्ति नीवरणतो निक्खमनपटिपदं उपचारभावनमेव, न पठमं झानं । अयहि उपचारभावनाधिकारो ।
बलवाति पच्चत्थिकविधमनसमत्थेन बलेन बलवा वन्तु-सद्दस्स अभिसयत्थविसिट्ठस्स अस्थियत्थस्स बोधनतो। हत्थसारन्ति हत्थगतधनसारं । सज्जावुधोति सज्जितधन्वादिआवुधो, सन्नद्धपञ्चावुधोति अत्थो । सूरवीरसेवकजनवसेन सपरिवारो। तन्ति यथावुत्तं पुरिसं | बलवन्तताय, सज्जावुधताय, सपरिवारताय च चोरा दूरतोव दिस्वा पलायेय्युं । अनत्थकारिकाति सम्मापटिपत्तिया विबन्धकरणतो वुत्तनयेन अहितकारिका । छ धम्मेति बहुस्सुतता, परिपुच्छकता, विनये पकतञ्जता, अधिमोक्खबहुलता, कल्याणमित्तता, सप्पायकथाति इमे छ धम्मे । यथा बाहुसच्चादीनि उद्धच्चकुक्कुच्चस्स पहानाय संवत्तन्ति, एवं विचिकिच्छायपीति इधापि बहुस्सुततादयो तयोपि धम्मा गहिता, कल्याणमित्तता, पन सप्पायकथा च पञ्चन्नम्पि पहानाय संवत्तन्ति, तस्मा तासु तस्स तस्स नीवरणस्स अनुच्छविकसेवनता दट्ठब्बा। तिणं वियाति तिणं भयवसेन न गणेति विय । दुच्चरितकन्तारं नित्थरित्वाति दुच्चरितचरणूपायभूताय विचिकिच्छाय नित्थरणवसेन दुच्चरितसङ्घातं कन्तारं नित्थरित्वा । विचिकिच्छा हि सम्मापटिपत्तिया अप्पटिपज्जननिमित्ततामुखेन मिच्छापटिपत्तिमेव परिब्रूहेतीति तस्सा अप्पहानं दुच्चरितचरणूपायो, पहानञ्च दुच्चरितविधूननूपायोति ।
२२५. "तुट्ठाकारो"ति इमिना पामोज्जं नाम तरुणपीतिं दस्सेति । सा हि तरुणताय कथञ्चिपि तुट्टावत्था तुट्ठाकारमत्तं । "तुट्ठस्सा"ति इदं “पमुदितस्सा'"ति एतस्स अत्थवचनं, तस्सत्थो “ओक्कन्तिकभावप्पत्ताय पीतिया वसेन तुट्ठस्सा'ति टीकायं वुत्तो, एवं सति पामोज्जपदेन ओक्कन्तिका पीतियेव गहिता सिया । "सकलसरीरं खोभयमाना पीति जायती"ति एतस्सा चत्थो “अत्तनो सविप्फारिकताय, अत्तसमुट्ठानपणीतरूपुप्पत्तिया च सकलसरीरं खोभयमाना फरणलक्खणा पीति जायती''ति वुत्तो, एवञ्च सति पीतिपदेन फरणा पीतियेव गहिता सिया, कारणं पनेत्थ गवेसितबं । इध, पन अञ्जत्थ च तरुणबलवतामत्तसामञ्जेन पदद्वयस्स अत्थदीपनतो या काचि तरुणा पीति पामोज्जं, बलवती पीति, पञ्चविधाय वा पीतिया यथाक्कम तरुणबलवतासम्भवतो पुरिमा पुरिमा
115
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org