Page Text
________________
११०
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
(२.२.२१८-२१९)
सरतीति सतो, सम्पजानातीति सम्पजानोति एवं पुग्गलनिद्देसोति दस्सेति “सतिया च आणेन च समन्नागतो"ति इमिना। सन्तेसुपि अझेसु वीरियसमाधिआदीसु कस्मा इदमेव उभयं वुत्तं, विगताभिज्झादीसु वा इदं उभयं अवत्वा कस्मा इधेव वुत्तन्ति अनुयोगमपनेतुं “इदं उभय"न्तिआदि वुत्तं, पुग्गलाधिट्ठानेन निद्दिट्ठसतिसम्पजज्ञसङ्खातं इदं उभयन्ति अत्थो । अतिक्कमित्वा ठितोति त-सद्दस्स अतीतत्थतं आह, पुब्बभागभावनाय पजहनमेव च अतिक्कमनं । "कथं इदं कथं इद"न्ति पवत्ततीति कथंकथा, विचिकिच्छा, सा एतस्स अत्थीति कथंकथी, न कथंकथी अकथंकथी, निब्बिचिकिच्छोति वचनत्थो, अत्थमत्तं पन दस्सेतुं "कथं इदं कथं इदन्ति एवं नष्पवत्ततीति अकथंकथी"ति वुत्तं । "कुसलेसु धम्मेसू''ति इदं “अकथंकथी"ति इमिना सम्बज्झितब्बन्ति आह "न विचिकिच्छति, न कङ्घतीति अत्थो"ति । वचनत्थलक्खणादिभेदतोति एत्थ आदिसद्देन पच्चयपहानपहायकादीनम्पि सङ्गहो दट्ठब्बो । तेपि हि पभेदतो वत्तब्बाति ।
२१८. वड्डिया गहितं धनं इणं नामाति वुत्तं "वडिया धनं गहेत्वा"ति । विगतो अन्तो ब्यन्तो, सो यस्साति व्यन्ती। तेनाह “विगतन्त"न्ति, विरहितदातब्बइणपरियन्तं करेय्याति चेतस्स अत्थो । तेसन्ति वड्डिया गहितानं इणधनानं । परियन्तो नाम तदुत्तरि दातब्बइणसेसो । नत्थि इणमस्साति अणणो। तस्स भावो आणण्यं। तमेव निदानं आणण्यनिदानं, आणण्यहेतु आणण्यकारणाति अत्थो। आणण्यमेव हि निदानं कारणमस्साति वा आणण्यनिदानं, “पामोज्जं सोमनस्स"न्ति इमेहि सम्बन्धो । "इणपलिबोधतो मुत्तोम्ही''ति बलवपामोजं लभति। “जीविकानिमित्तम्पि मे अवसिटुं अत्थी'"ति सोमनस्सं अधिगच्छति।
__२१९. विसभागवेदना नाम दुक्खवेदना। सा हि कुसलविपाकसन्तानस्स विरोधिभावतो सुखवेदनाय विसभागा, तस्सा उप्पत्तिया करणभूताय । ककचेनेवाति ककचेन इव । चतुइरियापथन्ति चतुब्बिधम्पि इरियापथं । ब्याधितो हि यथा ठानगमनेसु असमत्थो, एवं निसज्जादीसुपि। आबाधेतीति पीळेति। वातादीनं विकारभूता विसमावस्थायेव "आबाधो"ति वुच्चति । तेनाह "तंसमुट्ठानेन दुक्खेन दुक्खितो"ति, आबाधसमुट्ठानेन दुक्खवेदनासङ्घातेन दुक्खेन दुखितो दुक्खसमन्नागतोति अत्थो । दुक्खवेदनाय पन आबाधभावेन आदिम्हि बाधतीति आबाधोति कत्वा आबाधसङ्घातेन मूलब्याधिना आबाधिको, अपरापरं सञ्जातदुक्खसङ्घातेन अनुबन्धब्याधिना दुक्खितोति अत्थो गहेतब्बो । एवहि सति दुक्खवेदनावसेन वुत्तस्स दुक्खितपदस्स आबाधिकपदेन विसेसितब्बता पाकटा होतीति
110
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009986 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 456 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 18 MB |