Page Text
________________
१०८
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
वुत्तं "कम्मट्ठानाभिमुख "न्ति, बहिद्धा पुथुत्तारम्मणतो निवारेत्वा कम्मट्ठानंयेव पुरक्खत्वाति अत्थो। परिसद्दस्स समीपत्थतं दस्सेति “मुखसमीपे वा कत्वा"ति इमिना, मुखस्स समीपे विय चित्ते निबद्धं उपट्ठापनवसेन कत्वाति वुत्तं होति । परिसद्दस्स समीपत्थतं विभङ्गपाळिया (विभं० ५३७) साधेतुं " तेनेवा "तिआदि वृत्तं । नासिकग्गेति नासपुटग्गे । मुखनिमित्तं नाम उत्तरोट्ठस्स वेमज्झप्पदेसो, यत्थ नासिकवातो पटिहञ्ञति ।
6
एत्थ च यथा “विवित्तं सेनासनं भजती "तिआदिना (विभं० ५०८) भावनानुरूपं सेनासनं दस्सितं, एवं " निसीदतीति इमिना अलीनानुद्धच्चपक्खिको सन्तो इरियापथो दस्सितो, “पल्लङ्कं आभुजित्वा "ति इमिना निसज्जाय दळहभावो, “परिमुखं सतिं उपट्टत्वाति इमिना आरम्मणपरिग्गहणूपायोति । परि सद्दो रग 'परिणायिका 'तिआदीसु (ध० स० १६) विय । मुख- सद्दो निय्यानट्ठो "सुञतविमोक्खमुख' "न्तिआदीसु विय । परिपक्खतो निक्खमनमेव हि निय्यानं । असम्मोसनभावो उपट्ठानट्ठो । तत्राति पटिसम्भिदानये । परिग्गहितनिय्यानन्ति सब्बथा गहितासम्मोसताय परिग्गहितं परिच्चत्तसम्मोसपटिपक्खताय च निय्यानं सतिं कत्वा, परमं सतिनेपक्कं उपट्ठपेत्वाति वुत्तं होति । अयं आचरियधम्मपालत्थेरस्स, आचरियसारिपुत्तत्थेरस्स चति । अथ वा “कायादीसु सुट्टुपवत्तिया परिग्गहितं ततो एव च निय्यानभावयुत्तं, कायादिपरिग्गहणञाणसम्पयुत्तताय वा परिग्गहितं ततोयेव च निय्यानभूतं उपट्टानं कत्वाति अत्थो "ति अयं आचरियानन्दत्थेरस्स (विभं० मूल टी० ५३७) मति ।
Jain Education International
(२.२.२१७-२१७)
२१७. अभिज्झायति गिज्झति अभिकङ्क्षति एतायाति अभिज्झा, कामच्छन्दनीवरणं । लुच्चनट्ठेनाति भिज्जनट्ठेन, खणे खणे भिज्जनट्ठेनाति अत्थोति आचरियधम्मपालत्थेरेन, (दी० नि० टी० १.२१७) अङ्गुत्तरटीकाकारेन च आचरियसारिपुत्तत्थेरेन वुत्तं । सुत्तेसु च दिस्सति " लुच्चतीति खो भिक्खु लोकोति वुच्चति । किञ्च लुच्चति ? चक्खु खो भिक्खु लुच्चति, रूपा लुच्चन्ति चक्खुविञ्ञाणं लुच्चती "तिआदि । (सं० नि० २.४.८२) अभिधम्मट्ठकथायं, (ध० स० अट्ठ० ७-१३) पन इध च अधुना पोत्थके "लुच्चनपलुच्चनट्ठेना "ति लिखितं । तत्थ लुच्चनमेव पलुच्चनपरियायेन विसेसेत्वा वृत्तं । लुचसद्दो हि अपेक्खनादिअत्थोपि भवति “ओलोकेती”तिआदीसु, भिज्जनपभिज्जननाति अत्थो । वंसत्थपकासिनियं पन वृत्तं ‘“खणभङ्गवसेन लुच्चनसभावतो, चुतिभङ्गवसेन च पलुच्चनसभावतो लोको नामा 'ति (वंसत्थपकासिनियं नाम महावंसटीकायं पठमपरिच्छेदे पञ्चमगाथा वण्णनायं) केचि पन ‘“भिज्जनउप्पज्जनट्ठेना" ति अत्थं वदन्ति । आहच्चभासितवचनत्थेन विरुज्झनतो, लुचसद्दस्स
108
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009986 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 456 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 18 MB |