________________
१०२
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
(२.२.२१६-२१६)
खग्गस्स नाम मिगस्स विसाणेन कप्पो सदिसो तथा । कप्प-सद्दो हेत्थ “सत्थुकप्पेन वत भो किर सावकेन सद्धिं मन्तयमाना"तिआदीसु (म० नि० १.२६०) विय पटिभागे वत्तति, तस्स भावो खग्गविसाणकप्पता, तं सो आपज्जतीति सम्बन्धो ।
वाताभिघातादीहि सिया सकुणो छिन्नपक्खो, असञ्जातपक्खो वा, इध पन डेतुं समत्थो सपक्खिकोव अधिप्पेतोति विसेसदस्सनत्थं पाळियं “पक्खी सकुणो"ति वुत्तं, न तु “आकासे अन्तलिक्खे चङ्कमती''तिआदीसु (पटि० म० ३.११) विय परियायमत्तदस्सनत्थन्ति आह “पक्खयुत्तो सकुणो"ति । उप्पततीति उद्धं पतति गच्छति, पक्खन्दतीति अत्थो। विधुनन्ताति विभिन्दन्ता, विचालेन्ता वा। अज्जतनायाति अज्जभावत्थाय । तथा स्वातनायाति एत्थापि । अत्तनो पत्तं एव भारो यस्साति सपत्तभारो। ममायनतण्हाभावेन निस्सङ्गो। परिग्गहतण्हाभावेन निरपेक्खो। येन कामन्ति यत्थ अत्तनो रुचि, तत्थ | भावनपुंसकं वा एतं । येन यथा पवत्तो कामोति हि येनकामो, तं, यथाकामन्ति अत्थो।
नीवरणप्पहानकथावण्णना २१६. पुब्बे वुत्तस्सेव अत्थचतुक्कस्स पुन सम्पिण्डेत्वा कथनं किमत्थन्ति अधिप्पायेन अनुयोगं उद्धरित्वा सोधेति "सो...पे०... किं दस्सेती"तिआदिना । पच्चयसम्पत्तिन्ति सम्भारपारिपूरिं । इमे चत्तारोति सीलसंवरो इन्द्रियसंवरो सम्पजनं सन्तोसोति पुब्बे वुत्ता चत्तारो आरञिकस्स सम्भारा । न इज्झतीति न सम्पज्जति न सफलो भवति । न केवलं अनिज्झनमत्तं, अथ खो अयम्पि दोसोति दस्सेति "तिरच्छानगतेहि वा"तिआदिना । वत्तब्बतं आपज्जतीति “असुकस्स भिक्खुनो अरओ तिरच्छानगतानं विय, वनचरकानं विय च निवासनमत्तमेव, न पन अरञ्जवासानुच्छविका काचि सम्मापटिपत्ति अत्थी'ति अपवादवसेन वचनीयभावमापज्जति, इमस्सत्थस्स पन दस्सनेन विरुज्झनतो सद्धिं-सद्दो न पोराणोति दट्ठब्बं । अथ वा आरञकेहि तिरच्छानगतेहि, वनचरविसभागजनेहि वा सद्धिं विप्पटिपत्तिवसेन वसनीयभावं आपज्जति । "न भिक्खवे पणिधाय अरओ वत्थब्ब, यो वसेय्य, आपत्ति दुक्कटस्सा'तिआदीसु (पारा० २२३) विय हि वत्थब्ब-सद्दो वसितब्बपरियायो। तथा हि विभङ्गट्ठकथायम्पि वुत्तं “एवरूपस्स हि अरञ्जवासो काळमक्कटअच्छतरच्छदीपिमिगानं अटविवाससदिसो होती"ति (विभं० अट्ठ० ५२६) अधिवत्थाति अधिवसन्ता । पठनं भेरवसई सावेन्ति । तावता अपलायन्तस्स हत्थेहिपि सीसं
102
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org