Page Text
________________
(२.२.२१४-२१४)
सतिसम्पजञकथावण्णना
नदियं उदकप्पवाहो विय वत्ततीति अत्थो। अवीचीति हि निरन्तरतावसेन भावनपुंसकवचनं ।
अभिमुखं लोकितं आलोकितन्ति आह "पुरतोपेक्खन"न्ति । यदिसाभिमुखो गच्छति, तिट्ठति, निसीदति, सयति वा, तदभिमुखं पेक्खनन्ति वुत्तं होति । यस्मा च तादिसमालोकितं नाम होति, तस्मा तदनुगतदिसालोकनं विलोकितन्ति आह "अनुदिसापेक्खन"न्ति, अभिमुखदिसानुरूपगतेसु वामदक्खिणपस्सेसु विविधा पेक्खनन्ति वुत्तं होति । हेट्ठाउपरिपच्छापेक्खनहि “ओलोकितउल्लोकितापलोकितानी"ति गहितानि । सारुप्पवसेनाति समणपतिरूपवसेन, इमिनाव असारुप्पवसेन इतरेसमग्गहणन्ति सिज्झति | सम्मज्जनपरिभण्डादिकरणे ओलोकितस्स, उल्लोकहरणादीसु उल्लोकितस्स, पच्छतो आगच्छन्तपरिस्सयपरिवज्जनादीसु अपलोकितस्स च सिया सम्भवोति आह "इमिना वा"तिआदि, एतेन उपलक्खणमत्तञ्चेतन्ति दस्सेति ।
कायसक्खिन्ति कायेन सच्छिकतं पच्चक्खकारिनं, साधकन्ति अत्थो। सो हि आयस्मा विपस्सनाकाले "यमेवाहं इन्द्रियेसु अगुत्तद्वारतं निस्साय सासने अनभिरतिआदिविप्पकारं पत्तो, तमेव सुटु निग्गहेस्सामी''ति उस्साहजातो बलवहिरोत्तप्पो, तत्थ च कताधिकारत्ता इन्द्रियसंवरे उक्कंसपारमिप्पत्तो, तेनेव नं सत्था "एतदग्गं भिक्खवे मम सावकानं भिक्खूनं इन्द्रियेसु गुत्तद्वारानं, यदिदं नन्दो"ति (अ० नि० १.१.२३०) एतदग्गे ठपेसि । नन्दस्साति कत्तुत्थे सामिवचनं । इतीति इमिना आलोकनेन ।
___ साथकता च सप्पायता च वेदितब्बा आलोकितविलोकितस्साति अज्झाहरित्वा सम्बन्धो । तस्माति कम्मट्ठानाविजहनस्सेव आलोकितविलोकिते। गोचरसम्पजञभावतो एत्थाति आलोकितविलोकिते। अत्तनो कम्मट्ठानवसेनेवाति खन्धादिकम्मट्ठानवसेनेव आलोकनविलोकनं कातळ, न अञ्जो उपायो गवेसितब्बोति अधिप्पायो । कम्मट्ठानसीसेनेवाति वक्खमानकम्मट्ठानमुखेनेव । यस्मा पन आलोकितादि नाम धम्ममत्तस्सेव पवत्तिविसेसो, तस्मा तस्स याथावतो जाननं असम्मोहसम्पजन्ति दस्सेतुं "अब्भन्तरे"तिआदि वुत्तं । आलोकेताति आलोकेन्तो। तथा विलोकेता। विज्ञत्तिन्ति कायवित्तिं। इतीति तस्मा उप्पज्जनतो। चित्तकिरियवायोधातुविष्फारवसेनाति किरियमयचित्तसमुट्ठानाय वायोधातुया विचलनाकारसङ्घातकायवित्तिवसेन । अक्खिदलन्ति अक्खिपटलं । अधो सीदतीति ओसीदन्तं विय हेट्ठा गच्छति । उद्धं लङ्केतीति लड्वेन्तं विय
81
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009986 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 456 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 18 MB |