Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 1

SR No.: 009985
Original Sutra Author: N/A
Author: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publisher: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publication Year: 1998
Total Pages: 516
Language: Sanskrit
Classification: Interfaith, Buddhism, R000, & R005
File Size: 19 MB

Page 91

६८
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-१
हि वुत्तं । अनुपादायाति तण्हादिविवसेन कञ्चि धम्मं अग्गहेत्वा, येहि वा किलेसेहि मुच्चति, तेसं लेसमत्तम्पि अग्गहेत्वा । आसवेहीति भवतो आ भवग्गं, धम्मतो च आ गोत्रभुं सवनतो पवत्तनतो आसवसञ्जितेहि किलेसेहि। उपलक्खणवचनमत्तञ्चेतं । तदेकद्वताय हि सब्बेहिपि किलेसेहि सब्बेहिपि पापधम्मेहि चित्तं विमुच्चतियेव । चित्तं विमुच्चीति चित्तं अरहत्तमग्गक्खणे आसवेहि विमुच्चमानं हुत्वा अरहत्तफलक्खणे विमुच्चि । तदत्थं विवरति “अयही"तिआदिना। चङ्कमेनाति चङ्कमनकिरियाय। विसेसन्ति अत्तना लद्धमग्गफलतो विसेसमग्गफलं । विवट्ट्पनिस्सयभूतं कतं उपचितं पुलं येनाति कतपुञो, अरहत्ताधिगमाय कताधिकारोति अत्थो। पधानमनुयुजाति वीरियमनुयुजाहि, अरहत्तसमापत्तिया अनुयोगं करोहीति वुत्तं होति । होहिसीति भविस्ससि । कथादोसोति कथाय दोसो वितथभावो । अच्चारद्धन्ति अतिविय आरद्धं । उद्धच्चायाति उद्धतभावाय । हन्दाति वोस्सग्गवचनं । तेन हि अधुनायेव योजेमि, न पनाहं पपञ्चं करोमीति वोस्सग्गं करोति । वीरियसमतं योजेमीति चङ्कमनवीरियस्स अधिमत्तत्ता तस्स हापनवसेन समाधिना समतापादनेन वीरियस्स समतं समभावं योजेमि, वीरियेन वा समथसङ्घातं समाधि योजेमीतिपि अत्थो । द्विधापि हि पाठो दिस्सति । विस्समिस्सामीति अस्ससिस्सामि । इदानि तस्स विसेसतो पसंसनारहभावं दस्सेतुं "तेना"तिआदि . वुत्तं । तेनाति चतुइरियापथविरहितताकारणेन । “अनिपन्नो"तिआदीनि पच्चुप्पन्नवचनानेव । परिनिब्बुतोपि सो आकासेयेव परिनिब्बायि । तस्मा थेरस्स किलेसपरिनिब्बानं, खन्धपरिनिब्बानञ्च विसेसेन पसंसारहं अच्छरियब्भुतमेवाति ।
दुतियदिवसेति थेरेन अरहत्तपत्तदिवसतो दुतियदिवसे । पञ्चमियन्ति तिथीपेक्खाय वुत्तं, "दुतियदिवसे''ति इमिना तुल्याधिकरणं । भिन्नलिङ्गम्पि हि तुल्यत्थपदं दिस्सति यथा “गुणो पमाणं, वीसति चित्तानि" इच्चादि । काळपक्खस्साति सावणमासकाळपक्खस्स । पठमहि मासं खण्डफुल्लपटिसङ्घरणमकंसु, पठममासभावो च मज्झिमप्पदेसवोहारेन । तत्थ हि पुरिमपुण्णमितो याव अपरा पुण्णमी, ताव एको मासोति वोहरन्ति । ततो तीणि दिवसानि राजा मण्डपमकासि, ततो दुतियदिवसे थेरो अरहत्तं सच्छाकासि, ततियदिवसे पन सन्निपतित्वा थेरा सङ्गीतिमकंसु, तस्मा आसळ्हिमासकाळपक्खपाटिपदतो याव सावणमासकाळपखपञ्चमी, ताव पञ्चदिवसाधिको एकमासो होति । समानोति उप्पज्जमानो। हद्वतुट्ठचित्तोति अतिविय सोमनस्सचित्तो, पामोज्जेन वा हट्ठचित्तो पीतिया तुट्ठचित्तो । एकंसन्ति एकस्मिं अंसे, वामंसेति अत्थो । तथा हि वङ्गीससुत्तवण्णनायं वुत्तं -
68