________________
पठममहासङ्गीतिकथावण्णना
"एकंसं चीवरन्ति एत्थ पुन सण्ठापनवसेन एवं वुत्तं, एकंसन्ति च वामंसं पारुपित्वा ठितस्सेतं अधिवचनं । यतो यथा वामसं पारुपित्वा ठितं होति, तथा चीवरं कत्वाति एवमस्सत्थो वेदितब्बो''ति (सु० नि० अट्ठ० २.३४५)।
बन्ध...पे०... वियाति वण्टतो पवुत्तसुपरिपक्कतालफलमिव । पण्डु...पे०... वियाति सितपीतपभायुत्तपण्डुरोमजकम्बले ठपितो जातिमा मणि विय, जातिवचनेन चेत्थ कुत्तिम निवत्तेति । समुग्गतपुण्णचन्दो वियाति जुण्हपक्खपन्नरसुपोसथे समुग्गतो सोळसकलापरिपुण्णो चन्दो विय । बाला...पे०... वियाति तरुणसूरियपभासम्फस्सेन फुल्लितसुवण्णवण्णपरागगब्भं सतपत्तपद्धं विय । “पिञ्जरसद्दो हि हेमवण्णपरियायो"ति (सारत्थ टी० १.२२) सारथदीपनियं वुत्तो । परियोदातेनाति पभस्सरेन । सप्पभेनाति वण्णप्पभाय, सीलप्पभाय च समन्नागतेन । सस्सिरिकेनाति सरीरसोभग्गादिसङ्घाताय सिरिया अतिविय सिरिमता । मुखवरेनाति यथावुत्तसोभासमलङ्कतत्ता उत्तममुखेन । कामं "अहमस्मि अरहत्तं पत्तो''ति नारोचेसि, तथारूपाय पन उत्तमलीळाय गमनतो पस्सन्ता सब्बेपि तमत्थं जानन्ति, तस्मा आरोचेन्तो विय होतीति आह “अत्तनो अरहत्तप्पत्तिं आरोचयमानो विय अगमासी'ति ।
किमत्थं पनायं एवमारोचयमानो विय अगमासीति ? वुच्चते- सो हि “अत्तुपनायिकं अकत्वा अञब्याकरणं भगवता संवण्णित"न्ति मनसि करित्वा "सेक्खताय धम्मविनयसङ्गीतिया गहेतुमयुत्तम्पि बहुस्सुतत्ता गण्हिस्सामा"ति निसिन्नानं थेरानं अरहत्तप्पत्तिविजाननेन सोमनस्सुप्पादनत्थं, “अप्पमत्तो होही"ति भगवता दिन्नओवादस्स च सफलतादीपनत्थं एवमारोचयमानो विय अगमासीति । आयस्मतो महाकस्सपस्स एतदहोसि समसमठ्ठपनादिना यथावुत्तकारणेन सत्थुकप्पत्ता | धरेय्याति विज्जमानो भवेय्य । “सोभति वत ते आवुसो आनन्द अरहत्तसमधिगमता''तिआदिना साधुकारमदासि। अयमिध दीघभाणकानं वादो। खुद्दकभाणकेसु च सुत्तनिपातखुद्दकपाठभाणकानं वादोतिपि युज्जति तदट्ठकथासुपि तथा वुत्तत्ता ।
मज्झिमं निकायं भणन्ति सीलेनाति मज्झिमभाणका, तप्पगुणा आचरिया । यथावुड्डन्ति वुड्डपटिपाटिं, तदनतिक्कमित्वा वा। तत्थाति तस्मिं भिक्खुसङ्के । आनन्दस्स एतमासनन्ति सम्बन्धो । तस्मिं समयेति तस्मिं एवंकथनसमये । थेरो चिन्तेसि “कुहिं गतो''ति पुच्छन्तानं अत्तानं दस्सेन्ते अतिविय पाकटभावेन भविस्समानत्ता, अयम्पि मज्झिमभाणकेस्वेव एकच्चानं वादो, तस्मा इतिपि एके वदन्तीति सम्बन्धो । आकासेन आगन्त्वा अत्तनो
69
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org