Page Text
________________
(१.१.६३-६३)
अमराविक्खेपवादवण्णना
अत्थो तो ।
विघातो विहेसा
कुसलाकुसलकम्मपथवसेनेव कायिकदुक्खं "विप्पटिसारुप्पत्तिया "ति दोमनस्सस्स हेतुभावेन वचनतो, तेनाह “दुक्खं भवेय्या "ति । मुसावादेति निमित्ते भुम्मवचनं, निस्सक्कत्थे वा । मुसावादहेतु, मुसावादतो वा ओत्तप्पेन चेव हिरिया चाति अत्थो । कीदिसं अमराविक्खेपमापज्जतीति आह " अपरियन्तविक्खेप "न्ति, तेन अमरासदिसविक्खेपसङ्घातं दुतियनयं निवत्तेति । यथावुत्ते हि नयद्वये पठमनयवसेनायमत्थो दस्सितो, दुतियनयवसेन पन अमरासदिसविक्खेपं दस्सेतुं " इदं कुसलन्ति पुट्ठो” तिआदिवचनं वक्खति ।
" एवन्ति
" एवन्तिपि मे नो" ति यं तया पुट्ठे, तं एवन्तिपि मे लद्धि नो होतीति अत्थो । एवं सब्बत्थ यथारहं । अनियमितविक्खेपोति सस्सतादीसु एकस्मिम्पि पकारे अट्ठत्वा विक्खेपकरणं, परवादिना यस्मिं किस्मिञ्चि पकारे पुच्छिते तस्स पटिक्खेपविक्खेपोति वृत्तं होति । अथ वा अपरियन्तविक्खेपदस्सनंयेव अट्ठकथायं कतं “एवन्तिपि मे नोति अनियमितविक्खेपो’’तिआदिना, “इदं कुसलन्ति वा अकुसलन्ति वा पुट्ठोतिआदिना च । मे नोतिआदिना हि अनियमेत्वा, नियमेत्वा च सस्सतेकच्चसस्सतुच्छेदतक्कीवादानं पटिसेधनेन तं तं वादं पटिक्खिपतेव अपरियन्तविक्खेपवादत्ता । “अमराविक्खेपिनोति दस्सेत्वा अत्तना पन अनवट्ठितवादत्ता न किस्मिञ्चि पक्खे अवतिट्ठतीति इममत्थं दस्सेतुं “ सयं पन इदं... पे०... न ब्याकरोती 'ति आह । इदानि कुसलादीनं अब्याकरणेन तदेव अनवट्ठानं विभावेति “इदं कुसलन्ति पुट्ठोतिआदिना । तेनेवाह “एकस्मिम्पि पक्खे न तिट्ठतीति । किं नो नोति ते लद्धीति नेव न होतीति तव लद्धि होति किन्ति अत्थो । नो नोतिपि मे नोति नेव न होतीतिपि मे लद्धि नो होति ।
Jain Education International
३७७
६३. अत्तनो पण्डितभावविसयानञ्ञेव रागादीनं वसेन योजनं कातुं “अजानन्तोपी''तिआदिमाह । सहसाति अनुपधारेत्वा वेगेन । “भद्रमुखाति पण्डितानं समुदाचिण्णमालपनं, सुन्दरमुखाति अत्थो । तत्थाति तस्मिं ब्याकरणे, निमित्ते चेतं भुम्मं । छन्दरागपदानं समानत्थभावेपि विकप्पनजोतकेन वा सद्देन योग्यत्ता गोबलीबद्दादिनयेन भिन्नत्थताव युत्ताति आह “ छन्दो दुब्बलरागो, रागो बलवरागो" ति । दोसपटिघेसुपि एसेव नयो । एत्तकम्पि नामाति एत्थ अपि सद्दो सम्पिण्डने वत्तति, नाम - सद्दो गरहायं । न केवलं इतो उत्तरितरमेव, अथ खो एत्तकम्पि न जानामि नाम, पगेव तदुत्तरिजाननेति अत्थो । परेहि कतसक्कारसमानविसयानं पन रागादीनं वसेन अयं योजना - कुसलाकुसलं
377
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009985 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 516 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith, Buddhism, R000, & R005 |
| File Size | 19 MB |