________________
(१.१.३६-३६)
पुब्बन्तकप्पिकसस्सतवादवण्णना
३५९
अनिच्चदुक्खविपरिणामभावो वेदनाय सब्बायपिआदीनवोति । आदीनं परमकारुजं वाति पवत्तति एतस्माति हि आदीनवो। अपिचआदीनं अतिविय कपणं पवत्तनढेन कपणमनुस्सो आदीनवो, अयम्पि एवंसभावोति तथा वुच्चति । सत्तिमता हि सत्ति अभिन्ना तदविनाभावतो।
एत्थ च “अनिच्चा"ति इमिना सङ्खारदुक्खतावसेन उपेक्खावेदनाय, सब्बासु वा वेदनासुआदीनवमाह, "दुक्खा"ति इमिना दुक्खदुक्खतावसेनदुक्खवेदनाय, "विपरिणामधम्मा"ति इमिना विपरिणामदुक्खतावसेन सुखवेदनाय । अविसेसेन वा तीणिपि पदानि तिस्सन्नम्पि वेदनानं वसेन योजेतब्बानि । छन्दरागविनयोति छन्दसङ्खातरागविनयनं विनासो । “अत्थवसा लिङ्गविभत्तिविपरिणामोति वचनतो यं छन्दरागप्पहानन्ति योजेतब्बं । परियायवचनमेविदं पदद्वयं । यथाभूतं विदित्वाति मग्गस्स वुत्तत्ता मग्गनिब्बानवसेन वा यथाक्कम योजनापि वति । वेदनायाति निस्सक्कवचनं । निस्सरणन्ति नेक्खम्मं । याव हि वेदनापटिबद्धं छन्दरागं नप्पजहति, तावायं पुरिसो वेदनाय अल्लीनोयेव होति । यदा पन तं छन्दरागं पजहति, तदायं पुरिसो वेदनाय निस्सटो विसंयुत्तो होति, तस्मा छन्दरागप्पहानं वेदनाय निस्सरणं वुत्तं । तब्बचनेन पन वेदनासहजातनिस्सयारम्मणभूता रूपारूपधम्मा गहिता एव होन्तीतिपि पञ्चहि उपादानक्खन्धेहि निस्सरणवचनं सिद्धमेव । वेदनासीसेन हि देसना आगता, तत्थ पन कारणं हेट्ठा वुत्तमेव । लक्खणहारवसेनापि अयमत्थो विभावेतब्बो । वुत्तहि आयस्मता महाकच्चानत्थेरेन
"वुत्तम्हि एकधम्मे, ये धम्मा एकलक्खणा केचि ।। वुत्ता भवन्ति सब्बो, सो हारो लक्खणो नामा'ति ।। (नेत्ति० ४८५) ।
कामुपादानमूलकत्ता सेसुपादानानं पहीने च कामुपादाने उपादानसेसाभावतो “विगतछन्दरागताय अनुपादानो"ति वुत्तं, एतेन "अनुपादाविमुत्तो"ति एतस्सत्थं सङ्केपेन दस्सेति । इदं वुत्तं होति - विगतछन्दरागताय अनुपादानो, अनुपादानत्ता च अनुपादाविमुत्तोति । तमत्थं वित्थारेतुं, समत्थेतुं वा “यस्मिन्तिआदि वुत्तं । तत्थ यस्मिं उपादानेति सेसुपादानमूलभूते कामुपादाने । तस्साति कामुपादानस्स । अनुपादियित्वाति छन्दरागवसेन अनादियित्वा, एतेन “अनुपादाविमुत्तो''ति पदस्स य-कारलोपेन समासभावं, ब्यासभावं वा दस्सेति ।
359
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org