Page Text
________________
( १.१.३०-३०)
पुब्बन्तकप्पिकसस्सतवादवण्णना
आगमनट्ठानं, आरम्मणपच्चयो चाति वुत्तं " आगम्म पटिच्चा" ति । तदेतं असं पतिट्ठापनदस्सनन्ति आह " अञ्ञम्पि जनं दिट्टिगतितं करोन्ता " ति ।
अधिवचनपथानीति [अधिवचनपअदानि (अट्ठकथायं ) ] रुळ्हिमत्तेन पञ्ञत्तिपथानि । दासादीसु हि सिरिवड्डकादिसद्दा विय वचनमत्तमेव अधिकारं कत्वा पवत्तिया तथा पण्णत्तियेव अधिवचनं, सा च वोहारस्स पथोति । अथ वा अधि- सद्दो उपरिभागे, वुच्चतीति वचनं । अधि उपरिभागे वचनं अधिवचनं । उपादानियभूतानं रूपादीनं [उपादाभूतरूपादीनं (दी० नि० टी० १.२९)] उपरि पञ्ञपियमाना उपादापञ्ञत्ति, तस्मा पञ्ञत्तिदीपकपथानीति अत्थो दट्ठब्बो । पञ्ञत्तिमत्तहेतं वुच्चति, यदिदं " अत्ता, लोको 'ति च, न रूपवेदनादयो विय परमत्थोति । अधिमुत्ति- सद्दो चेत्थ अधिवचन - संद्देन समानत्थो ‘“निरुत्तिपथो 'तिआदीसु (ध० स० १०७ दुकमातिका) विय उत्तिसहस्स वचनपरियायत्ता । “भूतं अत्थ "न्तिआदिना पन भूतसभावतो अतिरेकं । तमतिधावित्वा वा मुच्चन्तीति अधिमुत्तियो, तासं पथानि तद्दीपकत्ताति अत्थं दस्सेति, अधिकं वा सस्सतादिकं मुच्चन्तीति अधिमुत्तियो । अधिकञ्हि सस्सतादि, पकतिआदि, दब्बादि, जीवादि, कायादिञ्च अभूतं अत्थं सभावधम्मेसु अज्झारोपेत्वा दिट्ठियो पवत्तन्ति ।
३०. अभिवदन्तीति “इदमेव सच्चं, मोघमञ्ञ"न्ति अभिनिविसित्वा वदन्ति । "अयमेव धम्मो, नायं धम्मो 'तिआदिना अभिभवित्वापि वदन्ति । अभिवदनकिरियाय अज्जापि अविच्छेदभावदस्सनत्थं वत्तमानवचनं कतन्ति अयमेत्थ पाळिवण्णना । कथेतुकम्यताय हेतुभूताय पुच्छित्वाति सम्बन्धो । मिच्छा पस्सतीति दिट्ठि, दिट्ठि एव दिट्ठगतं “मुत्तगतं, (अ० नि० ३.९.११) सङ्घारगत "न्तिआदीसु ( महानि० ४१) विय गत- सद्दस्स तब्भाववुत्तितो, गन्तब्बाभावतो वा दिट्ठिया गतमत्तन्ति दिट्ठिगतं । दिट्ठिया गहणमत्तमेव, नत्थञ्जं अवगन्तब्बन्ति अत्थो, दिट्ठिपकारो वा दिट्ठिगतं । लोकिया हि विधयुत्तगतपकारसद्दे समानत्थे इच्छन्ति | एकस्मिंयेव खन्धे “ अत्ता "ति च "लोको "ति च गहणविसेसं उपादाय पञ्ञापनं होतीति आह " रूपादीसु अञ्ञतरं अत्ताति च लोकोति च गहेत्वा "ति । अमरं निच्चं धुवन्ति सस्सतवेवचनानि, मरणाभावेन वा अमरं । उप्पादाभावेन सब्बदापि अत्थिताय निच्चं । थिरट्ठेन विकाराभावेन धुवं । “यथाहा " तिआदिना महानिद्देस पटिसम्भिदामग्गपाळीहि यथावुत्तमत्थं विभावेति । तत्थ “रूपं गत्वा "ति पाठसेसेन सम्बन्धो । अयं पनत्थो - "रूपं अत्ततो समनुपस्सति । वेदनं, सञ्ञ, सङ्घारे, विञ्ञाणं अत्ततो समनुपस्सती 'ति इमिस्सा पञ्चविधाय सक्कायदिट्ठिया वसेन वुत्तो, "रूपवन्तं अत्तान' न्तिआदिकाय पन
Jain Education International
३४५
345
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009985 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 516 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith, Buddhism, R000, & R005 |
| File Size | 19 MB |