Page Text
________________
३२२
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-१
(१.१.१७-१७)
मुखविलेपनेन । चुण्णेन्तीति विलिम्पेन्ति । तं सब्बन्ति मत्तिकाकक्कसासपतिलहलिद्दिकक्कदानसङ्खातं मुखचुण्णं, मुखविलेपनञ्च न वट्टति । अत्थानुक्कमसम्भवतो हि अयं पदद्वयस्स वण्णना । मुखचुण्णसङ्खातं मुखविलेपनन्ति वा पदद्वयस्स तुल्याधिकरणवसेन अत्थविभावना।
हत्थबन्धन्ति हत्थे बन्धितब्बमाभरणं, तं पन सङ्घकपालादयोति आह "हत्थे"तिआदि । सङ्खो एव कपालं तथा । “अपरे"तिआदिना यथाक्कम “सिखाबन्ध''न्तिआदि पदानमत्थं संवण्णेति । तत्थ सिखन्ति चूळं । चीरकं नाम येन चूळाय थिरकरणत्थं, सोभनत्थञ्च विज्झति । मुत्ताय, मुत्ता एव वा लता मुत्तालता, मुत्तावळि । दण्डो नाम चतुहत्थोति वुत्तं "चतुहत्थदण्डं वा"ति । अलङ्कृतदण्डकन्ति पन ततो ओमकं रथयट्ठिआदिकं सन्धायाह । भेसज्जनाळिकन्ति भेसज्जतुम्बं । पत्तादिओलम्बनं वामसेयेव अचिण्णन्ति वुत्तं “वामपस्से ओलग्गित"न्ति । कण्णिका नाम कूटं, ताय च रतनेन च परिक्खित्तो कोसो यस्स तथा । पञ्चवण्णसुत्तसिब्बितन्ति नीलपीतलोहितोदातमञ्जिवसेन पञ्चवण्णेहि सुत्तेहि सिब्बितं तिविधम्पि छत्तं । रतनमत्तायामं चतुरङ्गुलवित्थतन्ति तेसं परिचयनियामेन वा नलाटे बन्धितुं पहोनकप्पमाणेन वा वुत्तं । "केसन्तपरिच्छेदं दस्सेत्वा"ति एतेन तदनज्झोत्थरणवसेन बन्धनाकारं दस्सेति । मेघमुखेति अब्भन्तरे । “मणि"न्ति इदं सिरोमणिं सन्धाय वुत्तन्ति आह "चूळामणि"न्ति, चूळायं मणिन्ति अत्थो । चमरस्स अयं चामरो, स्वेव वालो, तेन कता बीजनी चामरवालबीजनी। अञ्जासं पन मकसबीजनीवाकमयबीजनीउसीरमयबीजनीमोरपिञ्छमयबीजनीनं, विधूपनतालवण्टानञ्च कप्पियत्ता तस्सायेव गहणं दट्टब् ।
१७. दुग्गतितो, संसारतो च निय्याति एतेनाति निय्यानं, सग्गमग्गो, मोक्खमग्गो च । तं निय्यानमरहति, तस्मिं वा निय्याने नियुत्ता, तं वा निय्यानं फलभूतं एतिस्साति निय्यानिका, वचीदुच्चरितकिलेसतो निय्यातीति वा निय्यानिका ई-कारस्स रस्सत्तं, यकारस्स च क-कारं कत्वा । अनीय-सद्दो हि बहुला कत्वत्थाभिधायको। चेतनाय सद्धिं सम्फप्पलापविरति इध अधिप्पेता । तप्पटिपक्खतो अनिय्यानिका, सम्फप्पलापो, तस्सा भावो अनिय्यानिकत्तं, तस्मा अनिय्यानिकत्ता। तिरच्छानभूताति तिरोकरणभूता विबन्धनभूता । सोपि नामाति एत्थ नाम-सद्दो गरहायं । कम्मट्ठानभावेति अनिच्चतापटिसंयुत्तत्ता चतुसच्चकम्मट्ठानभावे । कामस्सादवसेनाति कामसङ्खातअस्सादवसेन | सह अत्थेनाति सात्थकं, हितपटिसंयुत्तन्ति अत्थो । उपाहनाति यानकथासम्बन्धं सन्धाय वुत्तं । सुटु निवेसितब्बोति सुनिविट्ठो। तथा दुन्निविट्ठो। गाम-सद्देन गामवासी जनोपि गहितोति आह "असुकगामवासिनो"तिआदि ।
322
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009985 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 516 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith, Buddhism, R000, & R005 |
| File Size | 19 MB |