________________
(१.१.९-९)
सवण्णा
तं तदत्थनिबन्धनाति सादुरससदिसत्ता मधुरमेव ब्यञ्जनं, अत्थो च तब्भावतोति अत्थमेव सन्धाय ब्यञ्जनमधुरताय, अत्थमधुरताया" ति च वृत्तं । विसेसनपरनिपातोपि हि लोके दिस्सति “अग्याहितो' तिआदीसु । अपिच अवयवापेक्खने सति “मधुरं ब्यञ्जनं यस्सा''तिआदिना वत्तब्बो । सुखाति सुखकरणी, सुखहेतूति वृत्तं होति । कण्णसूलन्ति कण्णसङ्कं । कण्णसद्देन चेत्थ सोतविञ्ञणपटिबद्धतदनुवत्तका विञ्ञाणवीथियो गहिता । वोहारकथा हेसा सुत्तन्तदेसना, तस्सा वण्णना च, तथा चेव वुत्तं " सकलसरीरे कोपं, पेम"न्ति च । न हि हदयवत्थुनिस्सितो कोपो, पेमो च सकलसरीरे वत्तति । एस नयो ईदिसेसु । सुखेन चित्तं पविसति यथावुत्तकारणद्वयेनाति अत्थो, अलुत्तसमासो चेस यथा "अमतङ्गतो" ति । पुरेति गुणपारिपुरे, तेनाह “ गुणपरिपुण्णताया "ति । पुरे संवड्डा पोरी, तादिसा नारी वियाति वाचापि पोरीति अत्थमाह “पुरे "तिआदिना । सुकुमाराति सुतरुणा । उपमेय्यपक्खे पन अफरुसताय मुदुकभावो एव सुकुमारता । पुरस्साति एत्थ पुर- सद्दो तन्निवासीवाचको सहचरणवसेन "गामो आगतो"तिआदीसु विय, वाह “ नगरवासीन "न्ति । एसाति तंसम्बन्धीनिसा वाचा । एवरूपी कथाति अत्थत्तयेन पकासिता कथा | कन्ताति कामिता तुट्ठा यथा “पक्कन्तोति, मान- सद्दस्स वा अन्तब्यप्पदेसो, कामियमानाति अत्थो । यथा “अनापत्ति असमनुभासन्तस्सा" ति ( पारा० ४१६, ४३०, ४४१) मनं अप्पेति वड्ढेतीति मनापा, तेन वुत्तं "चित्तबुड्डिकरा "ति । तथाकारिनीति अथ अतो बहुनो जनस्साति इध सम्बन्धे सामिवचनं, न तु पुरिमस्मिं विय कत्तरि ।
कामं हि वत्तुमिच्छितो अत्यो सम्भवति, सो पन अफलत्ता भासितत्थपरियायेन अत्थोयेव नाम न होतीति आह "अनत्थविञ्ञापिका "ति । अपिच पयोजनत्थाभावतो अनत्था, वाचा, तं विञ्ञापिकातिपि वट्टति । अकुसलचेतना सम्फप्पलापो सम्फे पलपन्ति एतायाति कत्वा । आसेवनं भावनं बहुलीकरणं । यं जनं गाहापयितुं पवत्तितो, तेन अग्गहिते अप्पसावज्जो, गहिते महासावज्जो । किलेसानं मुदुतिब्बतावसेनापि योजेतब्बा । भारतनामकानं भातुकराजूनं युद्धकथा, दसगिरियक्खेन सीताय नाम देविया आहरणकथा, रामरञ्ञा पच्चाहरणकथा, यथा तं अधुना बाहिरकेहि परिचयिता सक्कटभासाय गण्ठिता रामपुराणभारतपुराणादिकथाति, एवमादिका निरत्थककथा सम्फप्पलापोति वुत्तं “भारत...पे०... पुरेक्खारता "ति ।
अप्पसावज्जमहासावज्जता
Jain Education International
३०१
" कालवादी' तिआदि सम्फप्पलापा पटिविरतस्स पटिपत्तिसन्दस्सनं यथा “पाणातिपाता पटिविरतो”तिआदि (दी० नि० १.८, १९४) पाणातिपातप्पहानस्स पटिपत्तिदस्सनं ।
301
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org