________________
(१.१.४-४)
परिब्बाजककथावण्णना
१८५
पञत्ते आसने निसीदीति एत्थ केनिदं पञत्तन्ति अनुयोगे सति भिक्खूहीति दस्सेतुं "बुद्धकाले किरा"तिआदिमाह । तत्थ बुद्धकालेति धरमानस्स भगवतो काले । विसेसन्ति यथालद्धतो उत्तरि झानमग्गफलं । अथाति संसयत्थे निपातो, यदि पस्सतीति अत्थो । वितक्कयमानं नं भिक्खुन्ति सम्बन्धो, तथा ततो पस्सनहेतु दस्सेत्वा, ओवदित्वाति च । अनमतग्गेति अनादिमति । आकासं उप्पतित्वाति आकासे उग्गन्त्वा । ईदिसेसु हि भुम्मत्थो एव युज्जतीति उदानट्ठकथायं वुत्तं । भारोति तङ्खणेयेव भगवतो अनुच्छविकासनस्स दुल्लभत्ता गरुकम्मं । फलकन्ति निसीदनत्थाय कतं फलं । कट्ठकन्ति निसीदनयोग्यं फलकतो अजं दारुक्खन्धं । सङ्कड्डित्वाति संहरित्वा । तत्थाति पुराणपण्णेसु, केवलं तेसु एव निसीदितुमननुच्छविकत्ता तथा वुत्तं, तत्थाति वा तेसु पीठादीसु । एवं सति सङ्कड्डित्वा पञपेन्तीति अत्थवसा विभत्तिं विपरिणामेत्वा सम्बन्धो । पप्फोटेत्वाति यथाठितं रजोजल्लादिसंकिण्णमननुरूपन्ति तब्बिसोधनत्थं सञ्चालेत्वा । “अम्हाकं ईदिसा कथा अञतरिस्सा देसनाय कारणं भवितुं युत्ता, अवस्सं भगवा आगमिस्सती"ति ञत्वा यथानिसीदनं सन्धाय एवं वुत्तं । एत्थ च “इधागतो समणो वा ब्राह्मणो वा तावकालिकं गण्हित्वा परिभुञ्जतू"ति रञा ठपितं, तेन च आगतकाले परिभुत्तं आसनं रञो निसीदनासनन्ति वेदितब्बं । न हि तथा अट्ठपितं भिक्खूहि परिभुजितुं, भगवतो च पञपेतुं वट्टति । तस्मा तादिसं रञो निसीदनासनं पाळियं कथितन्ति दस्सेतुं "तं सन्धाया"तिआदि वुत्तं । अधिमुत्तित्राणन्ति च सत्तानं नानाधिमुत्तिकतारम्मणं सब्ब ताणं, बलञाणञ्च, वुत्तोवायमत्थो ।
"निसज्जा"ति इदं निसीदनपरियोसानदीपनन्ति दस्सेति “एव"न्तिआदिना। “तेसं भिक्खूनं इमे सङ्घियधम्मं विदित्वाति वुत्तत्ता जानन्तोयेव पुच्छीति अयमत्थो सिद्धोति
आह "जानन्तोयेवा"ति । असति कथावत्थुम्हि तदनुरूपा उपरूपरि वत्तब्बा विसेसकथा न समूपब्रूहतीति कथासमुट्ठापनत्थं पुच्छनं वेदितब्बं । नु इति पुच्छनत्थे । अस-सद्दो पवत्तनत्थेति वुत्तं "कतमाय नु...पे०... भवथा"ति । एत्थाति एतस्मिं ठाने सन्धिवसेन उकारस्स ओकारादेसोव, न पठमाय पाळिया अत्थतो विसेसोति दस्सेति "तस्सापि पुरिमोयेव अत्थो"ति इमिना । पुरिमोयेवत्थोति च “कतमाय नु भवथा''ति एवं वुत्तो अत्थो ।
“का च पनाति एत्थ च-सद्दो ब्यतिरेके “यो च बुद्धञ्च धम्मञ्च, सङ्घञ्च सरणं गतो"तिआदीसु विय । ब्यतिरेको च नाम पुब्बे वुत्तत्थापेक्खको विसेसातिरेकत्थो, सो च तं पुब्बे यथापुच्छिताय कथाय वक्खमानं विप्पकतभावसङ्खातं ब्यतिरेकत्थं जोतेति । पन-सद्दो
185
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org