Page Text
________________
१४६
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-१
(१.१.१-१)
सङ्ख्यायमेवाति दस्सेन्तो आह “एकन्ति गणनपरिच्छेदनिहेसो"ति (इतिवु० अट्ठ० १; दी० नि० टी० १.परिब्बाजककथावण्णना) एकोयेवेस समयो, न द्वे वा तयो वाति ऊनाधिकाभावेन गणनस्स परिच्छेदनिद्देसो एकन्ति अयं सद्दोति अत्थो, तेन कस्स परिच्छिन्दनन्ति अनुयोगे सति "समय"न्ति वुत्तन्ति दस्सेन्तो आह "समयन्ति परिच्छिन्ननिद्देसो"ति । एवं परिच्छेदपरिच्छिन्नवसेन वुत्तेपि “अयं नाम समयो''ति सरूपतो अनियमितत्ता अनियमितवचनमेवाति दस्सेति “एकं...पे०.... दीपन"न्ति इमिना ।
इदानि समयसद्दस्स अनेकत्थवुत्तितं अत्थुद्धारवसेन दस्सेत्वा इधाधिप्पेतमत्थं नियमेन्तो "तत्था"तिआदिमाह । तत्थाति तस्मिं “एकं समय"न्ति पदद्वये, समभिनिविठ्ठो समय सद्दोति सम्बन्धो । न पन दिस्सतीति तेस्वेकस्मिंयेव अत्थे इध पवत्तनतो। समवायेति पच्चयसामग्गियं, कारणसमवायेति अत्थो । खणेति ओकासे । हेतुविट्ठीसूति हेतुम्हि चेव लद्धियञ्च । अस्साति समयसद्दस्स । कालञ्च समयञ्च उपादायाति एत्थ कालो नाम उपसङ्कमनस्स युत्तकालो। समयो नाम तस्सेव पच्चयसामग्गी, अत्थतो पन तदनुरूपसरीरबलञ्चेव तप्पच्चयपरिस्सयाभावो च । उपादानं नाम ज्ञाणेन तेसं गहणं, तस्मा यथावुत्तं कालञ्च समयञ्च पाय गहेत्वा उपधारेत्वाति अत्थो । इदं वुत्तं होति - सचे अम्हाकं स्वे गमनस्स युत्तकालो भविस्सति, काये बलमत्ता च फरिस्सति, गमनपच्चया च अञ्जो अफासुविहारो न भविस्सति, अथेतं कालञ्च गमनकारणसमवायसवातं समयञ्च उपधारेत्वा अप्पेव नाम स्वेपि आगच्छेय्यामाति । खणोति ओकासो। तथागतुप्पादादिको हि मग्गब्रह्मचरियस्स ओकासो तप्पच्चयपटिलाभहेतुत्ता। खणो एव च समयो । यो "खणो'"ति च “समयो'"ति च वुच्चति, सो एकोवाति अधिप्पायो । दियड्ढो मासो सेसो गिम्हानं उण्हसमयो। वस्सानस्स पठमो मासो परिळाहसमयो। महासमयोति महासमूहो । समासो वा एस, ब्यासो वा । पवुटुं वनं पवनं, तस्मिं, कपिलवत्थुसामन्ते महावनसङ्खाते वनसण्डेति अत्थो। समयोपि खोति एत्थ समयोति सिक्खापदपूरणस्स हेतु | भद्दालीति तस्स भिक्खुस्स नामं । इदं वुत्तं होति - तया भद्दालि पटिविज्झितब्बयुत्तकं एकं कारणं अत्थि, तम्पि ते न पटिविद्धं न सल्लक्खितन्ति । किं तं कारणन्ति आह "भगवापि खो"तिआदि |
__ "उग्गहमानो"तिआदीसु मानोति तस्स परिब्बाजकस्स पकतिनाम, किञ्चि किञ्चि पन सिप्पं उग्गहेतुं समत्थताय “उग्गहमानो''ति नं सञ्जानन्ति, तस्मा “उग्गहमानो"ति वुच्चति । समणमुण्डिकस्स पुत्तो समणमुण्डिकापुत्तो। सो किर देवदत्तस्स उपट्ठाको । समयं
146
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009985 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 516 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith, Buddhism, R000, & R005 |
| File Size | 19 MB |