________________
(१.१.१-१)
परिब्बाजककथावण्णना
एत्थ अनुसन्धयो’'तिआदिभेदेन मनसा अनुपेक्खिता । दिट्ठिया सुद्धा निज्झानक्खन्तिसङ्घाताय आतपरिञ्ञासङ्घाताय वा दिट्टिया तत्थ वृत्तरूपारूपधम्मे " इति रूपं, एत्तकं रूप "न्तिआदिना सुट्टु ववत्थापेत्वा पटिविद्धा ।
"
सवनधारणवचीपरिचरिया च परियत्तिधम्मानं विसेसेन सोतावधारणपटिबद्धा, तस्मा तद्दीपकवचनेनेव बहू मया धम्मा सुता धाता वचसा परिचिताति इममत्थं पकातीति वृत्तं " सुतन्ति इदं... पे०... दीपेती 'ति । तत्थ सुताति सोतद्वारानुसारेन विञ्ञता । धाताति सुवण्णभाजने पक्खित्तसीहवसा विय मनसि सुप्पतिट्ठितभावसाधनेन उपधारिता । वचसा परिचिताति पगुणतासम्पादनेन वाचाय परिचिता सज्झायिता । इदानि पकासेतब्बत्थद्वयदीपकेन यथावत्तद्दद्वयेन विभावेतब्बमत्थं विभावेन्तो “ तदुभयेनपी "तिआदिमाह । तत्थ तदुभयेनाति पुरिमनये, पच्छिमनये च यथावुत्तस्स पकासेतब्बस्सत्थस्स पकासकेन तेन दुब्बिधेन सहेन । अत्थब्यञ्जनपारिपूरिं दीपेन्तोति आदरजननस्स कारणवचनं । तदेव कारणं व्यतिरेकेन विवरति युत्तिया वा दहं करोति “अत्थब्यञ्जनपरिपुण्णही "तिआदिना । असुणन्तोति चेत्थ लक्खणे, हेतुम्हि वा अन्त - सहो । महता हिताति महन्ततो हितस्मा । परिबाहिरोति सब्बतो भागेन बाहिरो ।
Jain Education International
१४३
एतेन पन विभावेतब्बत्थदीपकेन सद्दद्वयेन अनुभावेतब्बत्थमनुभावेन्तो “ एवं मे सुतन्ति इमिना "तिआदिमाह । पुब्बे विसुं विसुं अत्थे योजितायेव एते सद्दा इध एकस्सेवानुभावत्थस्स अनुभावकभावेन गहिताति आपेतुं " सकलेना "ति वृत्तं । कामञ्च मेसद्दो इमस्मिं ठाने पुब्बेन योजितो, तदपेक्खानं पन एवं सद्द सुत - सद्दानं सहचरणतो, अविनाभावतो च तथा वुत्तन्ति दट्ठब्बं । तथागतप्पवेदितन्ति तथागतेन पकारतो विदितं, भासितं वा । अत्तनो अदहन्तोति अत्तनि “ ममेद "न्ति अट्ठपेन्तो । भुम्मत्थे चेतं सामिवचनं । असप्पुरिसभूमिन्ति असप्पुरिसविसयं, सो च अत्थतो अपकतञ्जुतासङ्घाता “इधेकच्चो पापभिक्खु तथागतप्पवेदितं धम्मविनयं परियापुणित्वा अत्तनो दहती " ति ( पारा० १९५ ) एवं महाचोरदीपकेन भगवता वुत्ता अनरियवोहारावत्था, तथा चाह " तथागत... पे०... अदहन्तो 'ति । चेत्थ सेसो । तथा सावकत्तं परिजानन्तोति सप्पुरिसभूमिओक्कमनसरूपकथनं । ननु च आनन्दत्थेरस्स "ममेतं वचन "न्ति अधिमानस्स, महाकस्सपत्थेरादीनञ्च तदासङ्काय अभावतो असप्पुरिसभूमिसमतिक्कमादिवचनं निरत्थकं सियाति ? नयिदमेवं “एवं सुतन्ति वदन्तेन अयम्पि अत्थो अनुभावितोति अत्थस्सेव दस्सनतो । तेन हि अनुभावेतब्बमत्थंयेव तथा दस्सेति, न पन आनन्दत्थेरस्स अधिमानस्स,
143
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org