Page Text
________________
(१.१.१-१)
परिब्बाजककथावण्णना
१३३
मनोद्वारिक विज्ञाणानं गहणं वेदितब्, यतो सोतद्वारानुसारविज्ञातत्थे इध सुतसद्दोति वुत्तो । अवधारणफलत्ता सद्दपयोगस्स सब्बम्पि वाक्यं अन्तोगधावधारणं, तस्मा "सुत"न्ति एतस्स सुतमेवाति अयमत्थो लब्भतीति आह "अस्सवनभावपटिक्खेपतो"ति । एतेन हि वचनेन अवधारणेन निराकतं दस्सेति । यथा पन यं सुतं सुतमेवाति नियमेतब्बं, तथा च तं सुतं सम्मा सुतं होतीति अवधारणफलं दस्सेतुं वुत्तं "अनूनाधिकाविपरीतग्गहणनिदस्सनन्ति । अथ वा सद्दन्तरत्थापोहनवसेन सद्दो अत्थं वदति, तस्मा "सुत"न्ति एतस्स असुतं न होतीति अयमत्थो लब्भतीति सन्धाय "अस्सवनभावपटिक्खेपतो"ति वुत्तं, इमिना दिट्ठादिनिवत्तनं करोति दिट्ठादीनं “असुत''न्ति सद्दन्तरत्थभावेन निवत्तेतब्बत्ता । इदं वुत्तं होति - न इदं मया अत्तनो आणेन दिटुं, न च सयम्भुजाणेन सच्छिकतं, अथ खो सुतं, तञ्च खो सुतं सम्मदेवाति । तदेव सम्मा सुतभावं सन्धायाह "अनूना...पे०... दस्सन"न्ति । होति चेत्थ -
“एवादिसत्तिया चेव, अञत्थापोहनेन च । द्विधा सद्दो अत्यन्तरं, निवत्तेति यथारह"न्ति ।।
अपिच अवधारणत्थे एवं सद्दे अयमत्थयोजना करीयतीति तदपेक्खस्स सुतसद्दस्स सावधारणत्थो वृत्तो "अस्सवनभावपटिक्खेपतो"ति, तदवधारणफलं दस्सेति "अन...पे०... दस्सन"न्ति इमिना। सवन-सद्दो चेत्थ भावसद्देन योगतो कम्मसाधनो वेदितब्बो "सुय्यतीति । अनूनाधिकताय भगवतो सम्मुखा सुताकारतो अविपरीतं, अविपरीतस्स वा सुत्तस्स गहणं, तस्स निदस्सनं तथा, इति सवनहेतु सुणन्तपुग्गलसवनविसेसवसेन अयं योजना कता।
एवं पदत्तयस्स एकेन पकारेन अत्थयोजनं दस्सेत्वा इदानि पकारन्तरेनापि तं दस्सेतुं "तथा"तिआदि वुत्तं । तत्थ तस्साति या भगवतो सम्मुखा धम्मस्सवनाकारेन पवत्ता मनोद्वारिकविज्ञाणवीथि, तस्सा | सा हि नानाप्पकारेन आरम्मणे पवत्तितुं समत्था, न सोतद्वारिक विज्ञाणवीथि एकारम्मणेयेव पवत्तनतो, तथा चेव वुत्तं "सोतद्वारानुसारेना"ति । तेन हि सोतद्वारिकविञाणवीथि निवत्तति । नानप्पकारेनाति वक्खमानेन अनेकविहितेन ब्यञ्जनत्थग्गहणाकारसङ्खातेन नानाविधेन आकारेन, एतेन इमिस्सा योजनाय आकारत्थो एवं-सद्दो गहितोति दस्सेति । पवत्तिभावप्पकासनन्ति पवत्तिया अस्थिभावप्पकासनं । यस्मिं पकारे वुत्तप्पकारा विज्ञाणवीथि नानप्पकारेन पवत्ता, तदेव आरम्मणं सन्धाय
133
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009985 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 516 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith, Buddhism, R000, & R005 |
| File Size | 19 MB |