Page Text
________________
१३०
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-१
(१.१.१-१)
एकंसत्थे, तेन सद्धासतिधितिवीरियादिबलसङ्घातेन सब्बथामेन एकंसेनेव सोतुकामतासङ्घातकुसलच्छन्दस्स जननं दस्सेति । जनेत्वापीति एत्थ पि-सद्दो, अपि-सद्दो वा सम्भावनत्थो “बुद्धोपि बुद्धभावं भावेत्वा'तिआदीसु (दी० नि० अट्ट १; म० नि० अट्ठ० १; सं० नि० अठ्ठ० १; अ० नि० अट्ठ १.पठमगन्थारम्भकथा) विय, तेन “सब्बथामेन एकंसेनेव सोतुकामतं जनेत्वापि नाम एकेनाकारेन सुतं, किमङ्गं पन अञथा''ति तथासुते धम्मे सम्भावनं करोति । केचि पन “एदिसेसु गरहत्थो"ति वदन्ति, तदयुत्तमेव गरहत्थस्स अविज्जमानत्ता, विज्जमानत्थस्सेव च उपसग्गनिपातानं जोतकत्ता। "नानानयनिपुणन्तिआदिना हि सब्बप्पकारेन सोतुमसक्कूणेय्यभावेन धम्मस्स इध सम्भावनमेव करोति, तस्मा “अपि दिब्बेसु कामेसु, रतिं सो नाधिगच्छती"तिआदीसुयेव (ध० प० १८७) गरहत्थसम्भवेसु गरहत्थो वेदितब्बोति । अपि-सद्दो च ईदिसेसु ठानेसु निपातोयेव, न उपसग्गो। तथा हि “अपि-सद्दो च निपातपक्खिको कातब्बो, यत्थ किरियावाचकतो पुब्बो न होती"ति अक्खरचिन्तका वदन्ति । मयापीति एत्थ पन न केवलं मयाव, अथ खो अञहिपि तथारूपेहीति सम्पिण्डनत्थो गहेतब्बो ।
सामं भवतीति सयम्भू, अनाचरियको । न मयं इदं सच्छिकतन्ति एत्थ पन “न अत्तनो आणेनेव अत्तना सच्छिकत''न्ति पकरणतो अत्थो विज्ञायति । सामञवचनस्सापि हि सम्पयोगविप्पयोगसहचरणविरोधसद्दन्तरसन्निधानलिङ्गओचित्यकालदेसपकरणादिवसेन विसेसत्थग्गहणं सम्भवति । एवं सब्बत्थ । परिमोचेन्तोति “पुन चपरं भिक्खवे, इधेकच्चो पापभिक्खु तथागतप्पवेदितं धम्मविनयं परियापुणित्वा अत्तनो दहतीति (पारा० १९५) वुत्तदोसतो परिमोचापनहेतु । हेत्वत्थे हि अन्त-सद्दो “असम्बुधं बुद्धनिसेवित''न्तिआदीसु (वि० अट्ठ० १.गन्थारम्भकथा) विय । इमस्स सुत्तस्स संवण्णनाप्पकारविचारणेन अत्तनो आणस्स पच्चक्खतं सन्धाय "इदानि वत्तब्ब"न्ति वुत्तं । एसा हि संवण्णनाकारानं पकति, यदिदं संवण्णेतब्बधम्मे सब्बत्थ “अयमिमस्स अत्थो, एवमिध संवण्णयिस्सामी''ति पुरेतरमेव संवण्णनाप्पकारविचारणा।
एतदग्गपदस्सत्थो वुत्तोव । "बहुस्सुतान"न्तिआदीसु पन अजेपि थेरा बहुस्सुता, सतिमन्तो, गतिमन्तो, धितिमन्तो, उपट्ठाका च अत्थि, अयं पनायस्मा बुद्धवचनं गण्हन्तो दसबलस्स सासने भण्डागारिकपरियत्तियं ठत्वा गहि, तस्मा बहुस्सुतानं अग्गो नाम जातो । इमस्स च थेरस्स बुद्धवचनं उग्गहेत्वा धारणसति अझेहि थेरेहि बलवतरा अहोसि, तस्मा सतिमन्तानं अग्गो नाम जातो। अयमेवायस्मा एकपदे ठत्वा
130
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009985 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 516 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith, Buddhism, R000, & R005 |
| File Size | 19 MB |