________________
१०६
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-१
चिन्तेतुमसक्कुणेय्यानि, अनरहरूपानि वा अचिन्तेय्यानि नाम, तानि दस्सेन्तो "वुत्तहेत"न्तिआदिमाह । तत्थ अचिन्तेय्यानीति तेसं सभावदस्सनं । न चिन्तेतब्बानीति तत्थ कत्तब्बकिच्चदस्सनं । "यानी"तिआदि तस्स हेतुदस्सनं । यानि चिन्तेन्तो उम्मादस्स चित्तक्खेपस्स, विघातस्स विहेसस्स च भागी अस्स, अचिन्तेय्यानि इमानि चत्तारि न चिन्तेतब्बानि, इमानि वा चत्तारि अचिन्तेय्यानि नाम न चिन्तेतब्बानि, यानि वा...पे०... अस्स, तस्मा न चिन्तेतब्बानि अचिन्तेतब्बभूतानि इमानि चत्तारि अचिन्तेय्यानि नामाति योजना । इति-सद्देन पन -
"कतमानि चत्तारि? बुद्धानं भिक्खवे बुद्धविसयो अचिन्तेय्यो न चिन्तेतब्बो, यं चिन्तेन्तो उम्मादस्स विघातस्स भागी अस्स । झायिस्स भिक्खवे झानविसयो अचिन्तेय्यो...पे०... कम्मविपाको भिक्खवे अचिन्तेय्यो...पे०... लोकचिन्ता भिक्खवे अचिन्तेय्या...पे०... इमानि...पे०... अस्सा"ति (अ० नि० ४.७७)
चतुरङ्गुत्तरे वुत्तं अचिन्तेय्यसुत्तं आदि कत्वा सबं अचिन्तेय्यभावदीपकं पाळिं सङ्गण्हाति । कामं अचिन्तेय्यानि छ असाधारणञाणादीनि, तानि पन अनुस्सरन्तस्स कुसलुप्पत्तिहेतुभावतो चिन्तेतब्बानि, इमानि पन एवं न होन्ति अफलभावतो, तस्मा न चिन्तेतब्बानि । “दुस्सील्य...पे०... पभेद"न्ति इमिना विपत्तिं सरूपतो दस्सेति । “कथं ? पिटकवसेना''तिआदिवचनसम्बज्झनेन पुब्बापरसम्बन्धं दस्सेन्तो "एवं नानप्पकारतो"तिआदिमाह। पुब्बापरसम्बन्धविरहितहि वचनं ब्याकुलं । सोतूनञ्च अत्थविज्ञापकं न होति, पुब्बापरञ्जूनमेव च तथाविचारितवचनं विसयो । यथाह -
"पुब्बापरञ्जू अत्थञ्जू, निरुत्तिपदकोविदो । सुग्गहीतञ्च गण्हाति, अत्थञ्चो' पपरिक्खती''ति ।। (थेर० गा० १०३१)।
तेसन्ति पिटकानं । एतन्ति बुद्धवचनं ।
सीलक्खन्धवग्गमहावग्गपाथिकवग्गसङ्घातेहि तीहि वग्गेहि सङ्गहो एतेसन्ति तिवग्गसङ्गहानि। गाथाय पन यस्स निकायस्स सुत्तगणनतो चतुत्तिंसेव सुत्तन्ता। वग्गसङ्गहवसेन तयो वग्गा अस्स सङ्गहस्साति तिवग्गो सङ्गहो। पठमो एस निकायो
106
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
