Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 1

SR No.: 009985
Original Sutra Author: N/A
Author: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publisher: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publication Year: 1998
Total Pages: 516
Language: Sanskrit
Classification: Interfaith, Buddhism, R000, & R005
File Size: 19 MB

Page 106

पठममहासङ्गीतिकथावण्णना
सुत्तसभागन्ति सुत्तसदिसं । तब्भावं दस्सेति “यथा ही "तिआदिना । तच्छकानं सुत्तन्ति वड्डुकीनं काळसुत्तं । पमाणं होति तदनुसारेन तच्छनतो । इदं वुत्तं होति - यथा काळसुत् पसारेत्वा सञ्ञणे कते गहेतब्बं, विस्सज्जेतब्बञ्च पञ्ञायति, तस्मा तं तच्छकानं पमाणं होति, एवं विवादेसु उप्पन्नेसु सुत्ते आनीतमत्ते " इदं गहेतब्बं, इदं विस्सज्जेतब्ब"न्ति पाकटत्ता विवादो वूपसम्मति, तस्मा एतं विञ्जूनं पमाणन्ति । इदानि अञ्ञथापि सुत्तसभागतं विभावेन्तो " यथा चा" तिआदिमाह । सुत्तेनाति पुप्फावुतेन येन केनचि थिरसुत्तेन । सङ्गहितानीति सुट्टु, समं वा गहितानि, आवुतानीति अत्थो । न विकिरियन्तीति इतो चितो च विप्पकिण्णाभावमाह, न विद्धंसीयन्तीति छेज्जभेज्जाभावं । अयमेत्थाधिप्पायो यथा थिरसुत्तेन सङ्ग्रहितानि पुप्फानि वातेन न विकिरियन्ति न विद्धंसीयन्ति, एवं सुत्न सङ्गह अत्था मिच्छावादेन न विकिरियन्ति न विद्धंसीयन्तीति । वेनेय्यज्झासयवसप्पवत्ताय च देसनाय अत्तत्थपरत्थादीनं सातिसयप्पकासनतो आणाधम्मसभावेहि विनयाभिधम्मेहि विसेसेत्वा इमस्सेव सुत्तसभागता वुत्ता " तेना "तिआदीसु वृत्तनयानुसारेन सम्बन्धी चेव अत्थो च यथारहं वत्तब्बो । एत्थ च " सुत्तन्तपिटक "न्ति हेट्ठा वुत्तेपि अन्तसद्दस्स अवचनं तस्स विसुं अत्थाभावदस्सनत्थं तब्भाववृत्तितो । सहयोगस्स हि सद्दस्स अवचनेन सेसता तस्स तुल्याधिकरणतं, अनत्थकतं वा आपेति ।
यन्ति एस निपातो कारणे, येनाति अत्थो । एत्थ अभिधम्मे वुढिमन्तो धम्मा येन वुत्ता, तेन अभिधम्मो नाम अक्खातोति पच्चेकं योजेतब्बं । अभि-सद्दस्स अत्थवसेनायं पभेदोति तस्स तदत्थप्पवत्ततादस्सनेन तमत्थं साधेन्तो " अयही " ति आदिमाह । अभि- सद्दो कमनकिरियाय वुड्विभावसङ्घातमतिरेकत्थं दीपेतीति वुत्तं “अभिक्कमन्तीतिआदीसु वुड्डियं आगतो 'ति । अभिज्ञाताति अड्डचन्दादिना केनचि सञ्ञाणेन आता, पञ्ञाता पाकटाति वृत्तं होति । अड्डचन्दादिभावो हि रत्तिया उपलक्खणवसेन पञ्ञाणं होति " यस्मा अड्डो, तस्मा अट्ठमी । यस्मा ऊनो, तस्मा चातुद्दसी । यस्मा पुण्णो, तस्मा पन्नरसी 'ति । अभिलक्खिताति एत्थापि अयमेवत्थो वेदितब्बो, इदं पन मूलपण्णासके भयभेरवसुत्ते (म० नि० १.३४) अभिलक्खितसद्दपरियायो अभिञातसद्दोति आह " अभिञाता अभिलक्खिताति आदीसु लक्खणे "ति । यज्जेवं लक्खितसद्दस्सेव लक्खणत्थदीपनतो अभि- सद्दो अनत्थकोव सियाति ? नेवं दट्ठब्बं तस्सापि तदत्थजोतनतो । वाचकसद्दसन्निधाने हि उपसग्गनिपाता तदत्थजोतकमत्ताति लक्खितसद्देन वाचकभावेन पकासितस्स लक्खणत्थस्सेव जोतकभावेन पकासनतो अभि- सद्दोपि लक्खणे पवत्ततीति वुत्तोति दट्ठब्बं । राजाभिराजाति
८३
83