Page Text
________________
दीघनिकाये महावग्गटीका
(१.६४-६४)
अभिरमितब्बद्वेन सेवीयन्तीति आलया, पञ्च कामगुणा। आलयन्ति अभिरमणवसेन सेवन्तीति आलया, तण्हाविचरितानि । आलयरताति आलयनिरता । सुट्ठ मुदिता अतिविय मुदिता अनुक्कण्ठनतो । रमतीति रतिं विन्दति कीळति लळति । इमे सत्ता यथा कामगुणे, एवं रागम्पि अस्सादेन्ति अभिनन्दन्ति येवाति वुत्तं "दुविधम्पी"तिआदि ।
___ठानं सन्धायाति ठान-सदं सन्धाय । अत्थतो पन "ठान"न्ति च पटिच्चसमुप्पादो एव अधिप्पेतो। तिट्ठति एत्थ फलं तदायत्तवुत्तितायाति ठानं, सङ्घारादीनं पच्चयभूता अविज्जादयो । इमेसं सङ्खारादीनं पच्चयाति इदप्पच्चया, अविज्जादयोव । इदप्पच्चया एव इदप्पच्चयता यथा देवो एव देवता, इदप्पच्चयानं वा अविज्जादीनं अत्तनो फलं पटिच्च पच्चयभावो उप्पादनसमत्थता इदप्पच्चयता, तेन परमत्थपच्चयलक्खणो पटिच्चसमुप्पादो दस्सितो होति । पटिच्च समुप्पज्जति फलं एतस्माति पटिच्चसमुप्पादो। पदद्वयेनापि धम्मानं पच्चयट्ठो एव विभावितो। तेनाह “सङ्घारादिपच्चयानं अविज्जादीनमेतं अधिवचन"न्ति । अयमेत्थ सङ्केपो, वित्थारो पन विसुद्धिमग्गसंवण्णनासु (विसुद्धि० २.५७०) वुत्तनयेन वेदितब्बो।
सब्बसङ्घारसमथोतिआदि सब्बन्ति सब्बसङ्घारसमथादिपदाभिधेय्यं सब्, अत्थतो निब्बानमेव । इदानि तस्स निब्बानभावं दस्सेतुं “यस्मा ही"तिआदि वुत्तं । तन्ति निब्बानं । आगम्माति पटिच्च अरियमग्गस्स आरम्मणपच्चयहेतु । सम्मन्तीति अप्पटिसन्धिकूपसमवसेन सम्मन्ति । तथा सन्ता च सविसेसं उपसन्ता नाम होन्तीति आह "वूपसम्मन्ती"ति, एतेन सब्बे सङ्खारा सम्मन्ति एत्थाति सब्बसङ्घारसमथो, निब्बानन्ति दस्सेति । सब्बसङ्खारविसंयुत्ते हि निब्बाने सब्बसङ्खारवूपसमपरियायो आयागतो येवाति । सेसेपदेसुपि एसेव नयो । उपधीयति एत्थ दुक्खन्ति उपधि, खन्धादयो । पटिनिस्सट्ठाति समुच्छेदवसेन परिच्चत्ता होन्ति। सब्बा तण्हाति अट्ठसतप्पभेदा सब्बापि तहा। सब्बे किलेसरागाति कामरागरूपरागादिभेदा सब्बेपि किलेसभूता रागा, सब्बेपि वा किलेसा इध किलेसरागाति वेदितब्बा, न लोभविसेसा एव चित्तस्स विपरीतभावापादनतो | यथाह "रत्तम्पि चित्तं विपरिणतं, दुट्ठम्पि चित्तं विपरिणतं, मूळ्हम्पि चित्तं विपरिणत''न्ति (पारा० २७१) विरज्जन्तीति अत्तनो सभावं विजहन्ति । सब् दुक्खन्ति जरामरणादिभेदं सब्बं वट्टदुक्खं | भवेन भवन्ति तेन तेन भवेन भवन्तरं । भवनिकन्तिभावेन संसिब्बति, फलेन वा सद्धिं कम्मं सतण्हस्सेव आयतिं पुनब्भवभावतो । ततो वानतो निक्खन्तं तत्थ तस्स सब्बसो अभावतो । चिरनिसज्जाचिरभासनेहि पिट्ठिआगिलायनतालुगलसोसादिवसेन कायकिलमथो चेव
52
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009983 |
| Book Title | Mahavagga Tika |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 410 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 15 MB |