Page Text
________________
(१.१७-१७)
बोधिसत्तधम्मतावण्णना
90
बोधिसत्तधम्मतावण्णना
१७. “विपस्सीति तस्स नामन्ति वत्वा तस्स अन्वत्थतं दस्सेतुं "तञ्च खो"तिआदि वुत्तं । विविधे अत्थेति तिरोहितविदूरदेसगतादिके नीलादिवसेन नानाविधे, तदजे च इन्द्रियगोचरभूते ते च यथूपगते, वोहारविनिच्छये चाति नानाविधे अत्थे । पस्सनकुसलतायाति दस्सने निपुणभावेन । याथावतो ज्ञेय्यं बुज्झतीति बोधि, सो एव सत्तयोगतो बोधिसत्तोति आह “पण्डितसत्तो बुज्झनकसत्तो"ति । सुचिन्तितचिन्तितादिना पन पण्डितभावे वत्तब्बमेव नत्थि । यदा च पनानेन महाभिनीहारो कतो, ततो पट्ठाय महाबोधियं एकन्तनिन्नत्ता बोधिम्हि सत्तो बोधिसत्तोति आह "बोधिसङ्घातेसू"तिआदि । मग्गजाणपदट्ठानहि सब्ब तञाणं, सब्ब तञाणपदट्ठानञ्च मग्गजाणं "बोधी"ति वुच्चति । “सतो सम्पजानो'"ति इमिना चतुत्थाय गब्भावक्कन्तिया ओक्कमीति दस्सेति । चतस्सो हि गब्भावक्कन्तियो इधेकच्चो गब्भो मातुकुच्छियं ओक्कमने, ठाने, निक्खमनेति तीसु ठानेसु असम्पजानो होति, एकच्चो पठमे ठाने सम्पजानो, न इतरेसु, एकच्चो पठमे, दुतिये च ठाने सम्पजानो, न ततिये, एकच्चो तीसुपि ठानेसु सम्पजानो होति । तत्थ पठमा गब्भावक्कन्ति लोकियमहाजनस्स वसेन वुत्ता, दुतिया असीतिमहासावकानं (थेरगा० अठ्ठ० २.२१ वङ्गीसत्थेरगाथावण्णनाय वित्थारो) वसेन, ततिया द्विन्नं अग्गसावकानं, पच्चेकबुद्धानञ्च वसेन । ते किर कम्मजवातेहि उद्धंपादा अधोसिरा अनेकसतपोरिसे पपाते विय योनिमुखे खित्ता ताळच्छिग्गळेन हत्थी विय सम्बाधेन योनिमुखेन निक्खमन्ता महन्तं दुक्खं पापुणन्ति, तेन नेसं "मयं निक्खमामा'"ति सम्पजनं न होति । चतुत्था सब्ब बोधिसत्तानं वसेन । ते हि मातुकुच्छिम्हि पटिसन्धिं गण्हन्तापि पजानन्ति, तत्थ वसन्तापि पजानन्ति, निक्खमनकालेपि पजानन्ति । न हि ते कम्मजवाता उद्धंपादे अधोसिरे कत्वा खिपितुं सक्कोन्ति, द्वे हत्थे पसारित्वा अक्खीनि उम्मीलेत्वा ठितकाव निक्खमन्तीति । आणेन परिच्छिन्दित्वाति पुब्बभागे पञ्चमहाविलोकनाणेहि चेव “इदानि चवामी''ति चुतिपरिच्छिन्दनाणेन च अपरभागे "इध मया पटिसन्धि गहिता"ति पटिसन्धिपरिच्छिन्दनजाणेन च परिच्छिज्ज जानित्वा ।
पञ्चन्नं महापरिच्चागानं, आतत्थचरियादीनञ्च सतिपि पारमिया परियापन्नभावे सम्भारविसेसभावदस्सनत्थं विसुं गहणं। तत्थ अङ्गपरिच्चागो, नयनपरिच्चागो, अत्तपरिच्चागो, रज्जपरिच्चागो, पुत्तदारपरिच्चागोति इमे पञ्च महापरिच्चागा। तत्थापि कामं अङ्गपरिच्चागादयोपि दानपारमीयेव, तथापि परिच्चागविसेसभावदस्सनत्थञ्चेव
17
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009983 |
| Book Title | Mahavagga Tika |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 410 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 15 MB |