Page Text
________________
२६८
दीघनिकाये महावग्गटीका
च यथा चित्तधम्मानम्पि तण्हाय वत्थुभावो सम्भवति, तथा कायवेदनानम्पि दिट्टियाति सतिपि नेसं चतुन्नम्पि तण्हादिट्टिवत्थुभावे यो यस्सा सांतिसयपच्चयो, तं दस्सनत्थं विसेसग्गहणं कतन्ति दट्ठब्बं । तिक्खपञ्ञसमथयानिको ओळारिकारम्मणं परिग्गण्हन्तो तत्थ अट्ठत्वा झानं समापज्जित्वा उट्ठाय वेदनं परिग्गण्हातीति वुत्तं “ओळारिकारम्मणे असण्ठहनतो 'ति । विपस्सनायानिकस्स पन सुखुमे चित्ते, धम्मेसु च चित्तं पक्खन्दतीति चित्तधम्मानुपस्सनानं मन्दतिक्खपञ्ञविपस्सनायानिकानं विसुद्धिमग्गता वृत्ता ।
तेसं तत्थाति एत्थ तत्थ - सद्दस्स " पहानत्थ "न्ति एतेन योजना । परतो तेसं तत्थाति एत्थापि एसेव नयो । पञ्च कामगुणा सविसेसा काये लब्भन्तीति विसेसेन कायो कामोघस्स वत्थु, भवेसु सुखग्गहणवसेन भवस्सादो होतीति भवोघस्स वेदना वत्थु, सन्ततिघनग्गहणवसेन विसेसतो चित्ते अत्ताभिनिवेसो होतीति दिट्ठोघस्स चित्तं वत्थु, धम्मेसु विनिब्भोगस्स दुक्करत्ता, धम्मानं धम्ममत्तताय दुप्पटिविज्झत्ता च सम्मोही होतीति अविज्जोघस्स धम्मा वत्थु तस्मा तेसु तेसं पहानत्थं चत्तारोव वृत्ता ।
Jain Education International
( ९.३७३ - ३७३)
एवं कायादीनं कामोघादिवत्थुभावकथनेनेव कामयोगकामासवादीनम्पि वत्थुभावो दीपितो होति ओघेहि तेसं अत्थतो अनञ्ञत्ता । यदग्गेन च कायो कामोघादीनं वत्थु, तदग्गेन अभिज्झाकायगन्थस्स वत्थु । “दुक्खाय वेदनाय पटिघानुसयो अनुसेती”ति दुक्खदुक्खविपरिणामदुक्खसारदुक्खभूता वेदना विसेसेन ब्यापादकायगन्थस्स वत्थु | चित्ते निच्चग्गहणवसेन सस्सतस्स अत्तनो सीलेन सुद्धीति आदि परामसनं होतीति सीलब्बतपरामासस्स चित्तं वत्थु । नामरूपपरिच्छेदेन भूतं भूततो अपस्सन्तस्स भवविभवदिट्ठिसङ्घातो इदंसच्चाभिनिवेसो होतीति तस्स धम्मा वत्थु । कायस्स कामुपादानवत्थुता वुत्तनयाव । यदग्गेन हि कायो कामोघस्स वत्थु तदग्गेन कामुपादानस्सपि वत्थु अत्थतो अभिन्नत्ता | सुखवेदनस्सादवसेन परलोकनिरपेक्खो “नत्थि दिन्न "न्तिआदिकं ( दी० नि० १.१७१; म० नि० १.४४५; २.९५, २२५; ३.९१, ११६; सं० नि० २.३.२१०; ध० स० १२२१; विभं० ९३८) परामासं उप्पादेतीति दिट्टुपादानस्स वेदना वत्थु | चित्तधम्मानं इतरुपादानवत्थुता ततियचतुत्थगन्थयोजनायं वृत्तनया एव । कायवेदनानं छन्ददोसागतिवत्थुता कामोघब्यापादकायगन्थयोजनायं वृत्तनया एव । सन्ततिघनग्गहणवसेन सरागादिचित्ते सम्मोहो होतीति मोहागतिया चित्तं वत्थु | धम्मसभावानवबोधे भयं होतीति भयागतिया धम्मा वत्थु ।
268
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009983 |
| Book Title | Mahavagga Tika |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 410 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 15 MB |