Page Text
________________
उद्देसवारकथावण्णना
न पच्चेकबुद्धादीनं । प- सद्दो आरम्भं जोतेति, आरम्भो च पवत्तीति कत्वा आह “पवत्तयितब्बतोति अत्थो "ति । सतिया करणभूताय पट्ठानं पट्ठपेतब्बं सतिपट्ठानं । अन-सहो हि बहुलवचनेन कम्मत्थोपि होतीति । तथास्स कत्तुअत्थोपि लब्भतीति " पट्ठातीति पट्ठान "न्ति वृत्तं । पातीति एत्थ प- सद्दो भुसत्थविसिद्धं पक्खन्दनं दीपेतीति " ओक्कन्दित्वा पक्खन्दित्वा पत्थरित्वा पवत्ततीति अत्थो "ति आह । पुन भावत्थं सति, सद्दं, पट्ठानसञ्च वन्तो “अथ वा "तिआदिमाह, तेन पुरिमविकप्पे सति, सद्दो, पट्ठान - सद्दो च कत्तु अथ विञ्ञयति । सरणट्टेनाति चिरकतस्स, चिरभासितस्स च अनुस्सरणट्टेन । इदन्ति यं “सतियेव सतिपट्ठान”न्ति वुत्तं इदं । इध इमस्मिं सुत्तपदेसे अधिप्पेतं ।
( ९.३७३-३७३)
यदि एवन्ति । यदि सति एव सतिपट्ठानं, सति नाम एको धम्मो, एवं सन्ते कस्मा ‘“सतिपट्ठाना’ति बहुवचनन्ति आह “ सतिबहुत्ता "ति आदि । यदि बहुका ता सतियो, अथ कस्मा " मग्गो "ति एकवचनन्ति योजना । मग्गट्ठेनाति निय्यानट्टेन । निय्यानिको हि मग्गधम्मो, तेनेव निय्यानिकभावेन एकत्तूपगतो एकन्ततो निब्बानं गच्छति, अत्थिकेहि च तदत्थं मग्गीयतीति आह " वुत्तहेत"न्ति, अत्तनाव पुब्बे वृत्तं पच्चाहरति । तत्थ चतस्सोपि चेताति कायानुपस्सनादिवसेन चतुब्बिधापि च एता सतियो । अपरभागेत अरियमग्गक्खणे । किच्चं साधयमानाति पुब्बभागे कायादीसु सुभसञ्ञादिविधमनवसेन विसुं विसुं पवत्तित्वा मग्गक्खणे सतियेव तत्थ चतुब्बिधस्सपि विपल्लासस्स समुच्छेदवसेन पहानकिच्चं साधयमाना आरम्मणकरणवसेन निब्बानं गच्छति । चतुकिच्चसाधनेनेव हेत्थ बहुवचननिद्देसो । एवञ्च सतीति एवं मग्गट्ठेन एकत्तं उपादाय " मग्गो "ति एकवचनेन, आरम्मणभेदेन चतुब्बिधतं उपादाय " चत्तारो "ति च वत्तब्बताय सति विज्जमानत्ता । वचनानुसन्धिना " एकायनो अयन्तिआदिका देसना सानुसन्धिकाव, न अननुसन्धिकाति अधिप्पायो । वुत्तमेवत्थं निदस्सनेन पटिपादेतुं “मारसेनप्पमद्दन "न्ति (सं० नि० ३.५.२२४) सुत्तपदं आनेत्वा " यथा " ति आदिना निदस्सनं संसन्दति । " तस्मा "तिआदि निगमनं ।
विसेसतो कायो, वेदना च अस्सादस्स कारणन्ति तप्पहानत्थं तेसु तण्हावत्थूसु ओळारिकसुखुसु असुभदुक्खभावदस्सनानि मन्दतिक्खपञ्ञेहि तण्हाचरितेहि सुकरानीति तानि तेसं “विसुद्धिमग्गो" ति वृत्तानि । तथा " निच्चं अत्ता" ति अभिनिवेसवत्थुताय दिट्टिया विसेसकारणेसु चित्तधम्मे अनिच्चानत्ततादस्सनानि सरागादिवसेन, सञ्ज्ञफस्सादिवसेन, नीवरणादिवसेन च नातिप्पभेदातिप्पभेदगतेसु तेसु तप्पहानत्थं मन्दतिक्खपञ्जनं दिट्ठिचरितानं सुकरानीति तेसं तानि “विसुद्धिमग्गो" ति वृत्तानि । एत्थ
Jain Education International
२६७
267
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009983 |
| Book Title | Mahavagga Tika |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 410 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 15 MB |