Page Text
________________
२६४
दीघनिकाये महावग्गटीका
(९.३७३-३७३)
संवरणतो, एतेन सतिसंवरसीसेन सबम्पि संवरसीलं, लक्खणहारनयेन वा सब्बम्पि चतुपारिसुद्धिसीलं दस्सेति । सब्बनिस्सग्गाति सब्बस्सपि निस्सज्जनतो सब्बकिलेसप्पहानतो। किलेसेसु हि निस्सट्टेसु कम्मवढें, विपाकवट्टञ्च निस्सट्टमेव होतीति । सोथिन्ति खेमं अनुपद्दवतं ।
आयति निच्छयेन कमति निब्बानं, तं वा आयति पटिविज्झीयति एतेनाति आयो, अरियमग्गोति आह "आयो बुच्चति अरियो अट्ठङ्गिको मग्गो"ति । तण्हावानविरहितत्ताति तण्हासङ्घातवानविवित्तत्ता। तण्हा हि खन्धेहि खन्धं, कम्मुना फलं, सत्तेहि च दुक्खं विनति संसिब्बतीति “वान''न्ति वुच्चति, तयिदं नत्थि एत्थ वानं, न वा एतस्मिं अधिगते पुग्गलस्स वानन्ति निब्बानं, असङ्घता धातु । परप्पच्चयेन विना पच्चक्खकरणं सच्छिकिरियाति आह "अत्तपच्चक्खताया''ति ।
ननु “विसुद्धिया"ति चित्तविसुद्धिया अधिप्पेतत्ता विसुद्धिग्गहणेनेवेत्थ सोकसमतिक्कमादयोपि गहिता एव होन्ति, ते पुन कस्मा गहिताति अनुयोगं सन्धाय "तत्थ किञ्चापी"तिआदि वुत्तं । सासनयुत्तिकोविदेति सच्चपटिच्चसमुप्पादादिलक्खणायं धम्मनीतियं छेके । तं तमत्थं आपेतीति ये ये बोधनेय्यपुग्गला सङ्घपवित्थारादिवसेन यथा यथा बोधेतब्बा, अत्तनो देसनाविलासेन भगवा ते ते तथा तथा बोधेन्तो तं तमत्थं आपेति । तं तं पाकटं कत्वा दस्सेन्तोति अत्थापत्तिं अगणेन्तो तं तमत्थं पाकटं कत्वा दस्सेन्तो । न हि सम्मासम्बुद्धो अत्थापत्तिञापकादिसाधनीयवचनाति । संवत्ततीति जायति, होतीति अत्थो । यस्मा अनतिक्कन्तसोकपरिदेवस्स न कदाचि चित्तविसुद्धि अस्थि सोकपरिदेवसमतिक्कमनमुखेनेव चित्तविसुद्धिया इज्झनतो, तस्मा आह "सोकपरिदेवानं समतिक्कमेन होती"ति । यस्मा पन दोमनस्सपच्चयेहि दुक्खधम्मेहि फुटुं पुथुज्जनं सोकादयो अभिभवन्ति, परिझातेसु च तेसु ते न होन्ति, तस्मा वुत्तं "सोकपरिदेवानं समतिक्कमो दुक्खदोमनस्सानं अत्थङ्गमेना"ति । आयस्साति अग्गमग्गस्स, ततियमग्गस्स च । तदधिगमेन हि यथाक्कम दुक्खदोमनस्सानं अत्थङ्गमो। सच्छिकिरियाभिसमयसहभावीपि इतराभिसमयो तदविनाभावतो सच्छिकिरियाभिसमयहेतुको विय वुत्तो। आयस्साधिगमो निब्बानस्स सच्छिकिरियायाति फलञाणेन वा पच्चक्खकरणं सन्धाय वुत्तं, “निब्बानस्स सच्छिकिरियाया"ति सम्पदानवचनञ्चेतं दट्ठब्बं |
वण्णभणनन्ति पसंसावचनं । तयिदं न इधेव, अथ खो अञ्जत्थापि सत्थु आचिण्णं
264
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009983 |
| Book Title | Mahavagga Tika |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 410 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 15 MB |