Page Text
________________
(८.३५८-३५८)
पञ्हवेय्याकरणवण्णना
२३९
पियानं अत्तनो परिग्गहभूतानं सत्तसङ्खारानं परेहि साधारणभावासहनवसेन, निगृहनवसेन च पवत्तनतो पियसत्तसङ्खारनिदानं मछरियं, अप्पियानं परिग्गहभूतानं सत्तानं, सङ्घारानञ्च असहनवसेन पवत्तिया अप्पियसत्तसङ्कारनिदाना इस्सा। यहि किञ्चि अप्पियसम्बन्धं भद्दकम्पि तं कोधनस्स अप्पियमेवाति । उभयन्ति मच्छरियं, इस्सा चाति उभयं । उभयनिदानन्ति पियनिदानञ्चेव अप्पियनिदानञ्च । पियाति इट्ठा । केळायिताति धनायिता । ममायिताति ममत्तं कत्वा परिग्गहिता । इस्सं करोतीति “किं इमस्स इमिना"ति तस्स पियसत्तलाभासहनवसेन उस्सूयति, तमेव पियसत्तं याचितो। अहो वतस्साति साधु वत अस्स | "इमस्स पुग्गलस्स एवरूपं पियवत्थु न भवेय्या"ति इस्सं करोति उसूयं उप्पादेति । ममायन्ताति केळायन्ता । अप्पियेति अप्पिये सत्ते तेसं सतापतो। अस्साति पुग्गलस्स, येन ते लद्धा। तेति सत्तसङ्घारा, सचेपि अमनापा होन्ति अप्पियेहि समुदागतत्ता । विपरीतवृत्तितायाति अयाथावगाहिताय । को अञ्जो एवरूपस्स लाभीति तेन अत्तानं सम्भावेन्तो इस्सं वा करोति । अञस्स तादिसं उप्पज्जमानम्पि “अहो वतस्स एवरूपं न भवेय्या"ति इस्सं वा करोति, अयञ्च नयो हेट्ठा वुत्तनयत्ता न गहितो।
वत्थुकामानं परियेसनवसेन पवत्तो छन्दो परियेसनछन्दो। पटिलाभपच्चयो छन्दो पटिलाभछन्दो। परिभुञ्जनवसेन पवत्तो छन्दो परिभोगछन्दो। पटिलद्धानं सन्निधापनवसेन, सङ्गोपनवसेन च पवत्तो छन्दो सन्निधिछन्दो। दिट्ठधम्मिकमेव पयोजनं चिन्तेत्वा विस्सज्जनवसेन पवत्तो छन्दो विस्सज्जनछन्दो। तेनाह “कतमो''तिआदि ।
अयं पञ्चविधोपि अत्थतो तण्हायनमेवाति आह "तण्हामत्तमेवाति |
एवं वुत्तो “लाभं पटिच्च विनिच्छयो"ति एवं महानिदानसुत्ते (दी० नि० २.१०३) वुत्तो विनिच्छयवितक्को वितक्को नाम, न यो कोचि वितक्को । इदानि यथावुत्तं विनिच्छयवितक्कं अत्थुद्धारनयेन नीहरित्वा दस्सेतुं "विनिच्छयो"तिआदि वुत्तं । अट्ठसतन्ति अट्ठाधिकं सतं, तञ्च खो तण्हाविचरितानं सतं, न यस्स कस्सचीति दस्सेतुं "तहाविचरित"न्ति वृत्तं । तण्हाविनिच्छयो नाम तण्हाय वसेन वक्खमाननयेन आरम्मणस्स विनिच्छिननतो। दिट्ठिदस्सनवसेन “इदमेव सच्चं, मोघं अञ"न्ति विनिच्छिननतो दिट्ठिविनिच्छयो नाम। इटुं पणीतं, अनिट्ठे अप्पणीतं, पियायितब्बं पियं, अप्पियायितब्बं अप्पियं, तेसं ववत्थानं तण्हावसेन न होति। तण्हावसेन हि एकच्चो किञ्चि वत्थु पणीतं मञति, एकच्चो हीनं, एकच्चो पियायति, एकच्चो नप्पियायति । तेनाह "तदेव
239
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009983 |
| Book Title | Mahavagga Tika |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 410 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 15 MB |