________________
२२६
दीघनिकाये महावग्गटीका
(७.३४२-३४३)
सहस्सं ब्रह्मलोकानन्ति ब्रह्मलोको एतेसन्ति ब्रह्मलोका, ब्रह्मानो, तेसं ब्रह्मलोकानं सहस्सं सत्तलोकपरियायो चायं लोकसहोति आह "महाब्रह्मानं सहस्सं आगत"न्ति | अनन्तरगाथायं “आगता'ति वुत्तपदमेव अथवसेन वदति । यथाति यस्मिं ब्रह्मसहस्से । अजे ब्रह्मेति तदने ब्रह्मानो । अभिभवित्वा तिट्ठति वण्णेन, यससा आयुना च ।
इस्सराति तेनेव वसपवत्तनेन सेसब्रह्मानं अधिपतिनो ।
३४२. काळकधम्मसमन्नागतो काळकस्स पापिमस्स मारस्स बालभावं पस्सथ, यो अत्तनो अविसये निरत्थकं परक्कमितुं वायमति ।
वीतरागभावावहस्स धम्मस्सवनस्स अन्तरायकरणेन अवीतरागा रागेन बद्धा एव नाम होन्तीति वुत्तं "रागेन बद्धं होतू"ति |
भयानकं सरञ्च कत्वाति भेरवं महन्तं सदं समुट्ठपेत्वा ।
इदानि तं सदं उपमाय दस्सेन्तो “यथा"ति आदिमाह । कञ्चीति तस्मिं समागमे कञ्चि देवतं, मानुसकं वा अत्तनो वसे वत्तेतुं असक्कोन्तो असयंवसे सयञ्च न अत्तनो वसे ठितो । तेनाह “असयंवसी"तिआदि ।
३४३. "वीतरागेही"ति देसनासीसमेतं । सब्बायपि हि तत्थ समागतपरिसाय मारसेना अपक्कन्ताव । नेसं लोमम्पि इञ्जयुं तेसं लोममत्तम्पि न चालेसुं, कुतो अन्तरायकरणं । इति यत्तका तत्थ विसेसं अधिगच्छिंसु, तेसं सब्बेसम्पि अन्तरायाकरणवसेन अत्थो विभावेतब्बो, वीतरागग्गहणेन वा सरागवीतरागविभाविनो च तत्थ सङ्गहिताति वेदितब्बं । मारो इमं गार्थ अभासि अच्छरियब्भुतचित्तजातो । कथहि नाम ताव घोरतरं महति विभिंसकं मयि करोन्तेपि सब्बे पिमे निब्बिकारा समाहिता एव | कस्मा ? विजिताविनो इमे उत्तमपुरिसाति । तेनाह "सब्बे"तिआदि । यादिसो अरियानं धम्मनिस्सितो पमोदो, न कदाचि तादिसो अनरियानं होतीति “सासने भूतेहि अरियेहि" इच्चेतं वुत्तं । वि-सद्देन विना केवलोपि सुत-सद्दो विख्यातत्थवचनो होति "सुतधम्मस्सा"तिआदीसु (महाव० ५; उदा० ११) वियाति आह “जने विस्सुता"ति ।
226
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org