________________
१५२
दीघनिकाये महावग्गटीका
(३.१९१-१९३)
उप्पन्नस्स विकारस्स अभावतो, अञपच्चयस्स च विकारस्स मुदुभावं आपादितत्ता। तेनाह "न पन भुत्तप्पच्चया"तिआदि । न हि भगवा, अछे वा पन खीणासवा नववेदनुप्पादनवसेन आहारं परिभुजन्ति अट्ठङ्गसमन्नागतमेव कत्वा आहारस्स उपभुञ्जनतो। यदि एवं कस्मा पाळियं “भत्तं भुत्ताविस्स खरो आबाधो उप्पज्जी"तिआदि वुत्तं ? तं भोजनुत्तरकालं उप्पन्नत्ता वुत्तं । “न पन भुत्तपच्चया"ति वुत्तो वायमत्थो अट्ठकथायं। कतुपचितस्स लद्धोकासस्स कम्मस्स बसेन बलवतिपि रोगे उप्पन्ने गरुसिनिद्धभोजनप्पच्चया वेदनानिग्गहो जातो, तेनाह "यदि ही"तिआदि । पत्थितवानेति इच्छितट्ठाने, इच्छा चस्स तत्थ गन्त्वा विनेतब्बवेनेय्यापेक्खा दट्ठब्बा । गाथायम्पि "सुत"न्ति इमिना सुतमत्तं, परेसं वचनमत्तमेतं, न पन भोजनप्पच्चया आबाधं फुसि धीरोति दस्सेति ।
पानीयाहरणवण्णना १९१. पसन्नभावेन उदकस्स अच्छभावो वेदितब्बोति आह “अच्छोदकाति पसनोदका'ति । सादुरसत्ता सातताति आह "मधुरोदका"ति । तनुकमेव सलिलं विसेसतो सीतलं, न बहलन्ति आह "तनुसीतलसलिला"ति । निक्कद्दमाति सेतभावस्स कारणमाह । पङ्कचिक्खल्लादिवसेन हि उदकस्स विवण्णता, सभावतो पन तं सेतवण्णं एवाति ।
पुक्कुसमल्लपुत्तवत्थुवण्णना १९२. धुरवातेति पटिमुखवाते। दीघपिङ्गलोति दीघो हुत्वा पिङ्गलचक्खुको । पिङ्गलक्खिको हि सो “आळारो"ति पञायित्थ । एवरूपन्ति दक्खति करिस्सति भविस्सतीति ईदिसं । ईदिसेसूति यत्र यंचाति एवरूपनिपातसद्दयुत्तहानेसु ।
१९३. विचरन्तियो मेघगब्भतो निच्छरन्तियो विय होन्तीति वुत्तं "निच्छरन्तीसूति विचरन्तीसू"ति । नवविधायाति नवप्पकाराय | नवसु हि पकारेसु एकविधापि असनि तप्परियापन्नताय “नवविधा" त्वेव वुच्चति । ईदिसी हि एसा रुळ्हि अट्ठविमोक्खपत्तिपि समझा विय । असनं करोति, यो तस्सा सद्देन, तेजसा च अज्झोत्थटो । एकं चक्कन्ति एकं मण्डलं । सङ्कारं तीरेन्ती परिछिज्जन्ती विय दस्सेतीति सतेरा। गग्गरायमानाति गग्गरातिसदं करोन्ती, अनुरवदस्सनव्हेतं । कपिसीसाति कपिसीसाकारवती ।
152
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org