________________
(३.१९४-१९५)
पुक्कुसमल्लपुत्तवत्थुवण्णना
१५३
मच्छविलोलिकाति उदके परिप्फन्दमानमच्छो विय विलुळिताकारा । कुक्कुटसदिसाति पसारितपक्खकुक्कुटाकारा। नङ्गलस्स कस्सनकाले कस्सकानं हत्थेन गहेतब्बट्टाने मणिका होति, तं उपादाय नङ्गलं "दण्डमणिका''ति वुच्चति, तस्मा दण्डमणिकाकारा दण्डमणिका। तेनाह "नङ्गलसदिसा'ति । देवे वस्सन्तेपि सजोतिभूतताय उदकेन अतेमेतब्बतो महासनि "सुक्खासनी"ति वुत्ता । तेनाह "पतितवानं समुग्धाटेती"ति ।
भुसागारकेति भुसमये अगारके । तत्थ किर महन्तं पलालपुर्ज अब्भन्तरतो पलालं निक्कड्डित्वा सालासदिसं पब्बजितानं वसनयोग्गट्ठानं कतं, तदा भगवा तत्थ वसि, तं पन खलमण्डलं सालासदिसन्ति आह "खलसालाय"न्ति । एत्थाति हेतुम्हि भुम्मवचनन्ति आह "एतस्मिं कारणे"ति, असनिपातेन छन्नं जनानं हतकारणेति अत्थो । सो त्वं भन्तेति अयमेव वा पाठो ।
१९४. सिङ्गी नाम किर उत्तमं अतिविय पभस्सरं बुद्धानं छविवण्णोभासं देवलोकतो आगतसुवण्णं । तेनेवाह "सिङ्गीसुवण्णवण्ण"न्ति । “किं पन थेरो तं गण्ही''ति सयमेव पुच्छं समुट्ठापेत्वा तत्थ कारणं दस्सेन्तो "किञ्चापी"तिआदिमाह । तेनेव कारणेनाति उपट्ठाकट्ठानस्स मत्थकप्पत्ति, परेसं वचनोकासपच्छेदनं, तेन वत्थेन सत्थु पूजनं, सत्थु अज्झासयानुवत्तनन्ति इमिना तेनेव यथावुत्तेन चतुब्बिधेन कारणेन । ।
१९५. थेरो च तावदेव तं सिङ्गीवण्णं मट्ठदुस्सं भगवतो उपनामेसि “पटिग्गण्हतु मे भन्ते भगवा इमं मट्ठदुस्सं, तं ममस्स दीघरत्तं हिताय सुखाया"ति । पटिग्गहेसि भगवा, पटिग्गहेत्वाव नं परिभुञ्जि । तेन वुत्तं "भगवापि ततो एकं निवासेसि, एकं पारुपी"ति। तावदेव किर तं भिक्खू ओवट्टिकरणमत्तेन तुन्नकम्मं निट्ठापेत्वा थेरस्स उपनेसुं, थेरो भगवतो उपनामेसि । हतच्चिकं वियाति पटिहतप्पभं, विय-सद्दो निपातमत्तं । भगवतो हि सरीरप्पभाहि अभिभुय्यमाना तस्स वत्थयुगस्स पभस्सरता नाहोसि । अन्तन्तेनेवाति अन्तो अन्तो एव, अब्भन्तरतो एवाति अत्थो । तेनाह "बहिपनस्स पभा नत्थी"ति।
"पसन्नरूपं समुट्ठापेती"ति एतेनेतस्स आहारस्स भुत्तप्पच्चया न सो रोगोति अयमत्थो दीपितो। द्वीसु कालेसु एवं होति द्विन्नं निब्बानधातूनं समधिगमसमयभावतो । उपवत्तने अन्तरेन यमकसालानन्ति एत्थ वत्तब्बं परतो आगमिस्सति ।
153
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org