________________
८६
दीघनिकाये महावग्गटीका
उपपत्तिभवोपि जातिया उपनिस्सयवसेन पच्चयो होतीति ? सच्चं होति, सो पन न तथा पधानभूतो, कम्मभवो पन पधानभूतो पच्चयो जनकभावतोति । " सो हि जातिया 'तिआदि वृत्तं कामभवूपगं कम्मं कामभवो । एस नयो रूपारूपभवेसुपि । ओकासपरिग्गहोव कतो " किम्हिची " ति इमिना सत्तपरिग्गहस्स कतत्ता ।
1
१००. तिण्णम्पि कम्मभवानन्ति कामकम्मभवादीनं तिण्णम्पि कम्मभवानं । तिण्णञ्च उपपत्तिभवानन्ति कामुपपत्तिभवादीनं तिण्णञ्च उपपत्तिभवानं । तथा सानिपीति दिट्टुपादानादीनि सेसुपादानानिपि तिण्णम्पि कम्मभवानं तिण्णञ्च उपपत्तिभवानं पच्चयोति अत्थो । इतीति एवं वृत्तनयेन । द्वादस कम्मभवा द्वादस उपपत्तिभवाति चतुवीसतिभवा वेदितब्बा । यस्मा कम्मभवस्स पच्चयभावमुखेनेव उपादानं उपपत्तिभवस्स पच्चयो नाम होति, न अञ्ञथा, तस्मा उपादानं कम्मभवस्स उजुकमेव पच्चयभावोति आह " निप्परियायेनेत्थ द्वादस कम्मभवा लब्भन्ती 'ति । तेसन्ति कम्मभवानं । सहजातकोटियाति अकुसलस्स कम्मभवस्स सहजातं उपादानं सहजातकोटिया, इतरं अनन्तरूपनिस्सयादिवसेन उपनिस्सयकोटिया, कुसलस्स कम्मभवस्स पन उपनिस्सयकोटियाव पच्चयो । एत्थ च यथा अञ्ञमञ्ञनिस्सयसम्पयुत्तअत्थिअविगतादिपच्चयानं सहजातपच्चयेन एकसङ्ग्रहतं दस्सेतुं ‘“सहजातकोटिया’”ति वुत्तं, एवं आरम्मणूपनिस्सयअनन्तरूपनिस्सयपकतूपनिस्सयानं एक गहणवसेन “उपनिस्सयकोटिया "ति वुत्तन्ति दट्ठब्बं ।
( २.१०० - १०३ )
१०१. उपादानस्साति एत्थ कामुपादानस्स तण्हा उपनिस्सयकोटियाव पच्चयो, सेसुपादानानं सहजातकोटियापि उपनिस्सयकोटियापि विञ्ञणादि च वेदनापरियोसाना विपाकविधीति कत्वा ।
१०२. यदिदं वेदनाति एत्थ विपाकवेदनाति तमेव ताव उपनिस्सयकोटिया पच्चयो इतरकोटिया असम्भवतो । अञाति कुसलाकुसलकिरियवेदना । अञ्ञथापीति सहजातकोटियापि ।
Jain Education International
१०३. एत्तावताति जरामरणादीनं पच्चयपरम्परादस्सनवसेन पवत्ताय एत्तकाय देसनाय । पुरिमतण्हन्ति पुरिमभवसिद्धं तण्हं । “एस पच्चयो तण्हाय, यदिदं वेदना वत्वा तदनन्तरं “फस्सपच्चया वेदनाति इति खो पनेतं वुत्त "न्तिआदिना वेदनाय पच्चयभूतस्स फस्सस्स उद्धरणं अञ्ञेसु सुत्तेसु आगतनयेन पटिच्चसमुप्पाद
86
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org