________________
(२.९९-९९)
पटिच्चसमुप्पादवण्णना
जातिनिद्देसपदेसु, भवादिपदेसु च । येन हि नयेन सचे हि जातीति अयमत्थयोजना कता, जातिनिद्देसपदेसोव “भवो''तिआदिना भवादिपदेसुपि सो कातब्बोति । देवाति उपपत्तिदेवा चातुमहाराजिकतो पट्ठाय याव भवग्गा दिब्बन्ति कामगुणादीहि कीळन्ति लळन्ति विहरन्ति जोतन्तीति कत्वा । गन्धं अब्बन्ति परिभुञ्जन्तीति गन्धब्बा, धतरट्ठस्स महाराजस्स परिवारभूता। यजन्ति वेस्सवणसक्कादिके पूजेन्तीति यक्खा, तेन तेन वा पणिधिकम्मादिना यजितब्बा पूजेतब्बाति यक्खा, वेस्सवणस्स महाराजस्स परिवारभूता । अट्ठकथायं पन “अमनुस्सा"ति अविसेसेन वुत्तं । भूताति कुम्भण्डा, विरूळहकस्स महाराजस्स परिवारभूता। अट्ठकथायं पन “ये केचि निब्बत्तसत्ता''ति अविसेसेन वुत्तं । अट्ठिपक्खा भमरतुप्पळादयो। चम्मपक्खा जतुसिङ्गालादयो। लोमपक्खा हंसमोरादयो । सरीसपा अहिविच्छिकसतपदिआदयो ।
"तेसं तेस"न्ति इदं न येवापनकनिद्देसो विय अवुत्तसङ्गहत्थं वचनं, अथ खो अयेवापनकनिद्देसो विय वुत्तसङ्गहत्थन्ति । आदि-सद्देनेव च आमेडितत्थो सङ्गय्हतीति आह "तेसं तेसं देवगन्धब्बादीन"न्ति । तदत्तायाति तंभावाय, यथारूपेसु खन्धेसु पवत्तमानेसु "देवा गन्धब्बा"ति लोकसमा होति, तथारूपतायाति अत्थो। तेनाह "देवगन्धब्बादिभावाया"ति । “निरोधो, विगमो''ति च पटिलद्धत्तालाभस्स भावो वुच्चति, इध पन अच्चन्ताभावो अधिप्पेतो “सब्बसो जातिया असती''ति अवत्वा "जातिनिरोधा''ति वुत्तत्ताति आह "अभावाति अत्थो"ति ।।
फलत्थाय हिनोतीति यथा फलं ततो निब्बत्तति, एवं हिनोति पवत्तति, तस्स हेतुभावं उपगच्छतीति अत्थो । इदं गण्हथ नन्ति “इदं मे फलं, गण्हथ नन्ति एवं अप्पेति विय निय्यातेति विय । “एस नयो"ति अविसेसं अतिदिसित्वा विसेसमत्तस्स अत्थं दस्सेतुं “अपिचा"तिआदि वुत्तं । ननु चायं जाति परिनिप्फन्ना, सङ्घतभावा च न होति विकारभावतो, तथा जरामरणं, तस्स कथं सा हेतु होतीति चोदनं सन्धायाह "जरामरणस्स ही"तिआदि । तब्भावे भावो, तदभावे च अभावो जरामरणस्स जातिया उपनिस्सयता ।
९९. ओकासपरिग्गहोति पवत्तिहानपरिग्गहो । उपपत्तिभवे युज्जति उपपत्तिक्खन्धानं यथावुत्तट्ठानतो अञत्थ अनुप्पज्जनतो | इध पनाति इमस्मिं सुत्ते “कामभवो"तिआदिना आगते इमस्मि ठाने । कम्मभवे युज्जति कामभवादिजोतना विसेसतो तस्स जातिया पच्चयभावतोति । तेनाह "सो हि जातिया उपनिस्सयकोटियाव पच्चयो"ति । ननु च
85
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org