Page Text
________________
(२.१०३-१०३)
पटिच्चसमुप्पादवण्णना
८७
देसनामग्गो, तं पन अनोतरित्वा समुदाचारतण्हादस्सनमुखेनेव तण्हामूलकधम्मे देसेन्तो आचिण्णदेसनामग्गतो ओक्कमन्तो विय, तञ्च देसनं पस्सतो अप्पवत्तन्ति पसरह बलक्कारेन देसेन्तो विय च होतीति आह "इदानी"तिआदि । द्वे तण्हाति इधाधिप्पेततण्हा एव द्विधा भिन्दन्तो आह । एसनतण्हाति भोगानं परियेसनवसेन पवत्ततण्हा । एसिततण्हाति परियितुसु भोगेसु उप्पज्जमानतण्हा । समुदाचारतण्हायाति परियुट्ठानवसेन पवत्ततण्हाय । दुविधापेसा वेदनं पटिच्च तण्हा नाम वेदनापच्चया च अप्पटिलद्धानं भोगानं पटिलाभाय परियेसना, लद्धेसु च तेसुपातब्यतापत्तिआदि होतीति ।
परितस्सनवसेन परियेसति एतायाति परियेसना। आसयतो, पयोगतो च परियेसना तथापवत्तो चित्तुप्पादो। तेनाह "तण्हाय सति होती'ति । रूपादिआरम्मणपटिलाभोति सवत्थुकानं रूपादिआरम्मणानं गवेसनवसेन, पवत्तियं पन अपरियिट्ठयेव लब्भति, तम्पि अत्थतो परियेसनाय द्धमेव नाम तथारूपस्स कम्मस्स पुब्बेकतत्ता एव लब्भनतो । तेनाह "सो हि परियेसनाय सति होती"ति । सुखविनिच्छयन्ति सुखं विसेसतो निच्छिनोतीति सुखविनिच्छयो, सुखं सभावतो, समुदयतो, अत्थङ्गमनतो, निस्सरणतो च याथावतो जानित्वा पवत्ताणं, तं सुखविनिच्छयं । जञाति जानेय्य । “सुभसुख'"न्तिआदिकं आरम्मणे अभूताकारं विविधं निन्नभावेन निच्छिनोति आरोपेतीति विनिच्छयो। अस्सादानुपस्सनतण्हादिट्ठियापि एवमेव विनिच्छयभावो वेदितब्बो। इमस्मिं पन सुत्ते वितक्कोयेव आगतोति योजना । इमस्मिं पन सुत्तेति सक्कपञ्चसुत्ते । (दी० नि० २.३५८) तत्थ हि "छन्दो खो, देवानं इन्द, वितक्कनिदानो"ति आगतं । इधाति इमस्मिं महानिदानसुत्ते। "वितक्केनेव विनिच्छिनाती"ति एतेन “विनिच्छीयति एतेनाति विनिच्छयो'"ति विनिच्छय-सद्दस्स करणसाधनमाह। "एत्तक"न्तिआदि विनिच्छयनाकारदस्सनं ।
छन्दनद्वेन छन्दो, एवं रञ्जनठून रागो, स्वायं अनासेवनताय मन्दो हुत्वा पवत्तो इधाधिप्पेतोति आह "दुब्बलरागस्साधिवचन"न्ति । अज्झोसानन्ति तण्हादिट्टिवसेन अभिनिविसनं । “मव्हं इद"न्ति हि तण्हागाहो येभुय्येन अत्तग्गाहसन्निस्सयोव होति । तेनाह “अहं मम"न्ति, "बलवसन्निट्ठान"न्ति च तेसं गाहानं थिरभावप्पत्तिमाह । तण्हादिट्ठिवसेन परिग्गहकरणन्ति “अहं मम"न्ति बलवसन्निट्ठानवसेन अभिनिविट्ठस्स अत्तत्तनियग्गाहवत्थुनो अज्ञासाधारणं विय कत्वा परिग्गहेत्वा ठानं, तथापवत्तो लोभसहगतचित्तुप्पादो। अत्तना परिग्गहितस्स वत्थुनो यस्स वसेन परेहि साधारणभावस्स
87
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009983 |
| Book Title | Mahavagga Tika |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 410 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 15 MB |