________________
(२.२३४-२३५)
विपस्सनाञाणकथावण्णना
विपस्सनाञाणकथावण्णना
२३४. सेसन्ति “ एवं समाहिते चित्ते "तिआदीसु वत्तब्बं । भेय्यं जानातीति जाणं, तं पन भेयं पच्चक्खं कत्वा पस्सतीति दस्सनं, आणमेव दस्सनन्ति ञाणदस्सनं । तयिदं आणदस्सनपदं सासने अञ्ञत्थ जाणविसेसे निरूळ्हं तं सब्बं अत्युद्धारवसेन दस्सेन्तो "आणदरसनन्ति मग्गञाणम्पि बुच्चती "तिआदिमाह । यस्मा विपस्सनाजाणं तेभूमकसङ्घारे अनिच्चादितो जानाति, भङ्गानुपस्सनतो पट्ठाय पच्चक्खतो च ते पस्सति तस्मा आह " इध पन... पे०... आणदरसनन्ति वृत्त "न्ति ।
वृत्तं ।
अभिनीहरतीति वुत्तनयेन अट्ठङ्गसमन्नागते तस्मिं चित्ते विपस्सनाक्कमेन जाते विपस्सनाभिमुखं पेसेति, तेनाह “विपस्सना... पे०... करोतीति । तदभिमुखभावो एव हिस्स तन्निन्नतादिकरता । तोव ब्रह्मजाले । ओदनकुम्मासेहि उपचीयतीति ओदनकुम्मासूपचयो । अनिच्चधम्मोति पभङ्गुताय अद्भुवसभावो । दुग्गन्धविघातत्थायाति सरीरे दुग्गन्धस्स विगमाय । उच्छादनधम्मोति उच्छादेतब्बतासभावो । उच्छादनेन हि सरीरे सेदगूथपित्तसेम्हादिधातुक्खोभगरुभावदुग्गन्धानं अपगमो होति । महासम्बाहनं मल्लादीनं बाहुवड्डनादित्थं होतीति "खुद्दकसम्बाहनेना "ति परिमद्दनधम्मोति परिमद्दितब्बतासभावो । भिज्जति चेव विकिरति चाति अनिच्चतावसेन भिज्जति च भिन्नञ्च किञ्चि पयोजनं असाधेन्तं विप्पकिण्णञ्च होति । रूपीति अत्तनो पच्चयभूतेन उतु आहारलक्खणेन रूपवाति अयमेत्थ अत्थो इच्छितोति आह “छहि पदेहि समुदयो कथितो 'ति । संसग्गे हि अयमीकारो । सण्ठानसम्पादनम्पि तथारूपरूपुप्पादनेनेव होतीति उच्छादनपरिमद्दनपदेहिपि समुदयो कथितोति वुत्तं । एवं नवहि यथारहं काये समुदयवयधम्मानुपस्सिता दस्सिता । निस्सितञ्च छट्टवत्थुनिस्सितत्ता विपस्सनाञाणस्स । पटिबद्धञ्च तेन विना अप्पवत्तनतो, कायसञ्जितानं रूपधम्मानं आरम्मणकरणतो च ।
Jain Education International
२३५
२३५. सुट्टु भाति ओभासतीति सुभो, पभासम्पत्तियापि मणिनो भद्दताति आह “सुभोति सुन्दरो "ति । कुरुविन्दजाति आदिजातिविसेसोपि मणिनो आकरपरिसुद्धिमूलको एवाति आह “परिसुद्धाकरसमुट्ठितो "ति दोसनीहरणवसेन परिकम्मनिप्पत्तीति आह “सुट्ट कतपरिकम्मो अपनीतपासाणसक्खरोति । छविया सहभावेनस्स अच्छता, न सङ्घातस्साति आह " अच्छोति तनुच्छवी "ति, तेनाह “ विप्पसन्नो 'ति । धोवनवेधनादीहीति चतूसु पासाणेसु धोवनेन चेव काळकादिअपहरणत्थाय सुत्तेन आवुननत्थाय च विज्झनेन ।
235
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org