________________
७४
दीघनिकाये पाथिकवग्गट्ठकथा
(५.१६१-१६१)
एवमेव पचवा भिक्खु परियत्तिं सुत्वा द्वेपि पूरेति । तस्मा परियत्तिया ठिताय सासनं ठितं होति । यदा पन सा अन्तरधायति, तदा पठमं अभिधम्मपिटकं नस्सति । तत्थ पट्टानं सब्बपठमं अन्तरधायति । अनुक्कमेन पच्छा धम्मसङ्गहो, तस्मिं अन्तरहिते इतरेसु द्वीसु पिटकेसु ठितेसुपि सासनं ठितमेव होति।
तत्थ सुत्तन्तपिटके अन्तरधायमाने पठमं अद्भुत्तरनिकायो एकादसकतो पट्ठाय याव एकका अन्तरधायति, तदनन्तरं संयुत्तनिकायो चक्कपेय्यालतो पट्ठाय याव ओघतरणा अन्तरधायति । तदनन्तरं मज्झिमनिकायो इन्द्रियभावनतो. पट्ठाय याव मूलपरियाया अन्तरधायति । तदनन्तरं दीघनिकायो दसुत्तरतो पट्ठाय याव ब्रह्मजाला अन्तरधायति । एकिस्सापि द्विन्नम्पि गाथानं पुच्छा अद्धानं गच्छति, सासनं धारेतुं न सक्कोति, सभियपुच्छा आळवकपुच्छा विय च । एता किर कस्सपबुद्धकालिका अन्तरा सासनं धारेतुं नासक्खिंसु।
द्वीसु पन पिटकेसु अन्तरहितेसुपि विनयपिटके ठिते सासनं तिट्ठति । परिवारक्खन्धकेसु अन्तरहितेसु उभतोविभङ्गे ठिते ठितमेव होति । उभतोविभङ्गे अन्तरहिते मातिकायपि ठिताय ठितमेव होति। मातिकाय अन्तरहिताय पातिमोक्खपब्बज्जाउपसम्पदासु ठितासु सासनं तिट्ठति । लिङ्गं अद्धानं गच्छति । सेतवत्थसमणवंसो पन कस्सपबुद्धकालतो पट्ठाय सासनं धारेतुं नासक्खि । पटिसम्भिदापत्तेहि वस्ससहस्सं अट्ठासि । छळभिजेहि वस्ससहस्सं । तेविज्जेहि वस्ससहस्सं । सुक्खविपस्सकेहि वस्ससहस्सं। पातिमोक्खेहि वस्ससहस्सं अट्ठासि । पच्छिमकस्स पन सच्चप्पटिवेधतो पच्छिमकस्स सीलभेदतो पट्ठाय सासनं ओसक्कितं नाम होति । ततो पट्ठाय अञस्स बुद्धस्स उप्पत्ति न निवारिता ।
सासनअन्तरहितवण्णना
तीणि परिनिब्बानानि नाम किलेसपरिनिब्बानं खन्धपरिनिब्बानं धातुपरिनिब्बानन्ति | तत्थ किलेसपरिनिब्बानं बोधिपल्लङ्के अहोसि । खन्धपरिनिब्बानं कुसिनारायं । धातुपरिनिब्बानं अनागते भविस्सति । सासनस्स किर ओसक्कनकाले इमस्मिं तम्बपण्णिदीपे धातुयो सन्निपतित्वा महाचेतियं गमिस्सन्ति। महाचेतियतो नागदीपे राजायतनचेतियं । ततो महाबोधिपल्लवं गमिस्सन्ति। नागभवनतोपि देवलोकतोपि ब्रह्मलोकतोपि धातुयो
74
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org