________________
(५.१६१-१६१)
सासनअन्तरहितवण्णना
७५
महाबोधिपल्लङ्कमेव गमिस्सन्ति । सासपमत्तापि धातुयो न अन्तरा नस्सिस्सन्ति । सब्बधातुयो महाबोधिपल्लङ्के रासिभूता सुवण्णक्खन्धो विय एकग्घना हुत्वा छब्बण्णरस्मियो विस्सज्जेस्सन्ति ।
ता दससहस्सिलोकधातुं फरिस्सन्ति, ततो दससहस्सचक्कवाळदेवता सन्निपतित्वा "अज्ज सत्था परिनिब्बाति, अज्ज सासनं ओसक्कति, पच्छिमदस्सनं दानि इदं अम्हाक"न्ति दसबलस्स परिनिब्बतदिवसतो महन्ततरं कारुचं करिस्सन्ति । ठपेत्वा अनागामिखीणासवे अवसेसा सकभावेन सन्धारेतुं न सक्खिस्सन्ति । धातूसु तेजोधातु उहित्वा याव ब्रह्मलोका उग्गच्छिस्सति । सासपमत्तायपि धातुया सति एकजाला भविस्सति । धातूसु परियादानं गतासु उपच्छिज्जिस्सति । एवं महन्तं आनुभावं दस्सेत्वा धातूसु अन्तरहितासु सासनं अन्तरहितं नाम होति ।
याव न एवं अन्तरधायति, ताव अचरिमं नाम होति । एवं अपुब्बं अचरिमं उप्पज्जेय्यु, नेतं ठानं विज्जति। कस्मा पन अपुब्बं अचरिमं नुप्पज्जन्तीति ? अनच्छरियत्ता। बुद्धा हि अच्छरियमनुस्सा। यथाह - “एकपुग्गलो, भिक्खवे, लोके उप्पज्जमानो उप्पज्जति अच्छरियमनुस्सो। कतमो एकपुग्गलो ? तथागतो अरहं सम्मासम्बुद्धो"ति (अ० नि० १.१.१७२) । यदि च द्वे वा चत्तारो वा अट्ठ वा सोळस वा एकतो उप्पज्जेय्युं, अनच्छरिया भवेय्युं । एकस्मिहि विहारे द्विन्नं चेतियानम्पि लाभसक्कारो उळारो न होति । भिक्खूपि बहुताय न अच्छरिया जाता, एवं बुद्धापि भवेय्युं, तस्मा नुप्पज्जन्ति । देसनाय च विसेसाभावतो। यहि सतिपट्ठानादिभेदं धम्म एको देसेति । अञ्जेन उप्पज्जित्वापि सोव देसेतब्बो सिया, ततो अनच्छरियो सिया । एकस्मिं पन धम्मं देसेन्ते देसनापि अच्छरिया होति, विवादभावतो च । बहूसु हि बुद्धेसु उप्पन्नेसु बहूनं आचरियानं अन्तेवासिका विय अम्हाकं बुद्धो पासादिको, अम्हाकं बुद्धो मधुरस्सरो लाभी पुञवाति विवदेय्युं । तस्मापि एवं नुप्पज्जन्ति । अपि चेतं कारणं मिलिन्दरञापि पुढेन नागसेनत्थेरेन वित्थारितमेव । वुत्तहि तत्थ -
भन्ते, नागसेन, भासितम्पि हेतं भगवता “अट्टानमेतं, भिक्खवे, अनवकासो, यं एकिस्सा लोकधातुया द्वे अरहन्तो सम्मासम्बुद्धा अपुब्बं अचरिमं उप्पज्जेय्यु, नेतं ठानं विज्जतीति । देसयन्ता च, भन्ते नागसेन, सब्बेपि तथागता सत्ततिंस बोधिपक्खिये धम्मे देसेन्ति, कथयमाना च चत्तारि अरियसच्चानि कथेन्ति,
75
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org